Agenda a Chofnodion

Dim.

Dim.

Rhoddwyd ystyriaeth i’r adroddiad diweddaru ar y Sefyllfa o ran Ffosffadau ar gais y Pwyllgor. Rhoddodd Dr Sarah Groves-Phillips, Rheolwr Polisi Cynllunio y cefndir i’r sefyllfa o ran ffosffadau i’r Aelodau.

Ers cyflwyno’r canllawiau dros dro a diwygiedig, adroddwyd bod yr Awdurdod Cynllunio Lleol wedi gweithio’n agos gydag awdurdodau cyfagos sy’n rhannu dalgylchoedd afonydd, sef Sir Gaerfyrddin (Tywi) a Sir Benfro (Cleddau) er mwyn mynd i’r afael â’r sefyllfa:

• Gyda’i gilydd, roedd gan y Cyngor 3 Bwrdd Rheoli Maethynnau ac roedd wedi cynnal y cyfarfodydd sefydlu, datblygu cylch gorchwyl a sefydlu Grŵp Swyddogion Technegol a Grŵp Rhanddeiliaid.
• Wedi lobïo Llywodraeth Cymru dros gyllid ar gyfer y Byrddau Rheoli Maethynnau, a dyfarnwyd swm o £75,000 ar gyfer blwyddyn ariannol 2022-2023, a disgwylid £100,000 y dalgylch am y 3 blynedd nesaf.
• Wedi penodi Rheolwr Rhaglen ar gyfer y Byrddau Rheoli Maethynnau i fwrw ymlaen â gwaith y Byrddau Rheoli Maethynnau a datblygu’r Cynllun Rheoli Maethynnau ar gyfer y dalgylch – maent yn bwriadu hysbysebu am swyddog i gefnogi’r rôl hon yn yr wythnosau nesaf.
• Wedi penodi ymgynghorwyr i ehangu canllawiau lliniaru a chyfrifiannell Maethynnau Sir Gaerfyrddin i ddalgylchoedd Teifi a Chleddau.  Disgwylid i hyn fod yn barod ym mis Ionawr/Chwefror 2023. Byddai rhai pryderon a fynegwyd gan CNC yn cael sylw yn y datganiad newydd a rhagwelwyd y byddai’r gyfrifiannell hon yn cael ei mabwysiadu’n genedlaethol a’i chyflwyno fel Cyfrifiannell Maethynnau Cymru Gyfan.
• Roedd y Cyngor wedi cynnal ymarfer mapio System Gwybodaeth Ddaearyddol (GIS) ar draws y 3 dalgylch, ac erbyn hyn roedd ganddo fodelau manwl o ble roedd y mannau â’r nifer uchaf o ffosffadau, ac wedi awgrymu mesurau lliniaru i leihau’r ffosffadau sy’n golchi i’r afon.
• Roedd y Cyngor yn cynnal astudiaeth ddichonoldeb i greu Cynllun Cyfnewid Credyd Maethynnau yn rhanbarthol, gan gysylltu â Dŵr Cymru a oedd hefyd yn gweithio ar brosiect tebyg o safbwynt Cwmni Dŵr.
• Roedd yn ceisio cyngor manwl ar greu strategaethau tymor hir ar gyfer y Byrddau Rheoli Maethynnau drwy’r arbenigwr blaenllaw yn y maes, gan gynnwys ailystyried/profi cyrff dŵr y dalgylch i gadarnhau a oedd rhai lle gallem weithredu trothwy ‘de-minimis’ lle gallai datblygiad fod yn dderbyniol.
• Roedd Dŵr Cymru wedi cwblhau’r gwaith dosrannu ffynonellau ar Afon Teifi a datgelodd hyn bod 68% o’r ffosfforws a samplwyd yn yr afon yn dod o Weithfeydd Trin Dŵr Gwastraff yn hytrach na llygredd ffosffad gwasgaredig (dŵr ffo amaethyddol a dŵr wyneb ffo) fel y disgwyliwyd yn flaenorol.
• Er mwyn mynd i’r afael â ffynhonnell y ffosffadau roedd y Cyngor yng nghamau cynnar gweithio gyda Dŵr Cymru i sefydlu safleoedd ar gyfer gwlypdiroedd a sut y gallai hyn eu datblygu i nid yn unig mynd i’r afael â lefel trwyddedi Gweithfeydd Trin Dŵr Gwastraff ond hefyd i sicrhau bod modd caniatáu rhywfaint o ddatblygu yn y dyfodol.
• Roedd yr Awdurdod Cynllunio Lleol yn dechrau cysylltu â CNC ynglŷn â ble roedden nhw’n ymgymryd â phrosiectau adfer afonydd er mwyn gallu neidio ar gefn  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3.

Adroddodd Mr Russell Hughes-Pickering, Swyddog Arweiniol Corfforaethol - Economi ac Adfywio bod Archwilio Cymru, yn 2021, wedi cwblhau arolwg o’r Gwasanaeth Cynllunio yng Ngheredigion. Cafodd y ddogfen adolygu derfynol ei chyhoeddi ym mis Tachwedd 2021.

Roedd yr adroddiad yn nodi 10 argymhelliad yn ymwneud â threfniadau llywodraethu a gwella capasiti’r gwasanaeth.

Roedd Atodiad 1 yn cyflwyno ymateb y Cyngor a’r cynnydd a wnaed yn erbyn pob un o’r argymhellion hyn.

Adroddwyd bod y gwaith wedi’i symud yn ei flaen drwy Grŵp Gorchwyl a Gorffen a sefydlwyd yn gynharach yn 2021 i roi Cynllun Gweithredu ar waith ar gyfer gwella materion llywodraethu a pherfformiad. Roedd y ffocws hyd at fis Mawrth 2022 yn bennaf ar fynd i’r afael â materion llywodraethu a dynodi adnodd ychwanegol i ddelio ag ôl-groniadau mewn ceisiadau cynllunio a gorfodi.

Arweiniodd y gwaith ar faterion llywodraethu at newidiadau i’r Cyfansoddiad y cytunwyd arnynt ym mis Mawrth 2022 gan gynnwys:

• Cylch Gorchwyl Newydd
• Gweithdrefnau Gweithredol Newydd
• Cod Ymarfer Newydd
• Pwerau Dirprwyedig Newydd

Adroddwyd bod hyfforddiant wedi’i ddarparu i bob Aelod ar ôl yr etholiadau ym mis Mai; roedd y newidiadau hyn wedi’u sefydlu yn awr ac roedd y gweithdrefnau a’r arferion wedi’u mabwysiadu’n dda.

Er mwyn rhoi sylw i faterion perfformiad, roedd rhaid ystyried mynd i’r afael â materion ym mhedwar prif faes y broses rheoli datblygu - dilysu, oedi o ran ymgyngoreion, ffosffad a chapasiti staff i ddelio ag achosion.

Roedd dilysu yn rhedeg 8 wythnos yn hwyr ac felly roedd achosion yn aml yn cyrraedd swyddogion ar adeg pan ddylai penderfyniad gael ei wneud fel rheol. Er mwyn mynd i’r afael â hyn, darparwyd adnoddau a hyfforddiant yn gorfforaethol. Roedd y sefyllfa bresennol yn un lle yr oedd y rhan fwyaf o geisiadau’n cael eu prosesu o fewn diwrnod neu ddau o gael eu cyflwyno, sef lle yr hoffai’r gwasanaeth fod. Roedd materion eraill yn parhau gan fod nifer sylweddol o geisiadau o ansawdd gwael a olygai y byddai angen mwy o wybodaeth neu newidiadau ar nifer er mwyn iddynt gael eu dilysu.

Roedd oedi o ran ymgyngoreion yn aml yn adlewyrchu problemau capasiti yn rhywle arall, er enghraifft yn yr adran Briffyrdd neu Ecoleg. Lle’r oedd gan y Cyngor reolaeth, darparwyd adnoddau ychwanegol er mwyn helpu i ddelio â materion. Ceisiwyd cael mwy o adnoddau i gynorthwyo â mewnbwn ecolegol, yn enwedig er mwyn helpu i glirio achosion lle’r oedd ffosffad wedi bod yn broblem.

Arweiniodd mater ffosffad at nifer o achosion yn cael eu rhoi i’r naill ochr gan greu ôl-groniad o achosion. Byddai canllawiau newydd a proforma yn helpu i symud rhai ceisiadau yn eu blaen ond byddai’n rhoi pwysau dros y 3-4 mis nesaf o ran clirio achosion.

At ei gilydd, roedd 511 cais cynllunio yn awr (lle’n ddelfrydol byddai’r gwasanaeth yn dymuno cael tua 200) a 550 o achosion gorfodi (ni ddylai fod yn fwy na 200 o achosion yn ddelfrydol).

Gan fod recriwtio staff wedi bod yn anodd, cynhaliwyd ymarfer tendro i ymgysylltu ymgynghorwyr yn gynharach yn y  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4.

Cytunwyd cadarnhau cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd 19 Hydref 2022.

CYTUNWYD nodi cynnwys y Flaenraglen Waith fel y’i cyflwynwyd yn amodol ar:

·       Roi diweddariad ar y sefyllfa o ran ffosffadau a’r gwasanaeth cynllunio yng nghyfarfod Ebrill fel y cytunwyd yn flaenorol yn y cyfarfod.

·       Cyflwyno Strategaeth Drafnidiaeth Cymru hefyd yng nghyfarfod Ebrill, a byddai’n cynnwys manylion y caniatâd cynllunio/tir a oedd yn ofynnol i fwrw ymlaen ag ailagor rheilffordd Aberystwyth i Gaerfyrddin.