Agenda a Chofnodion

Ymddiheurodd y Cynghorwyr Euros Davies a Rhodri Davies am na fedrent ddod i’r cyfarfod.

Ymddiheurodd y Cynghorydd Elizabeth Evans am na fedrai ddod i’r cyfarfod gan ei bod ar ddyletswyddau eraill ar ran y Cyngor.

Dim.

Cyflwynwyd yr adroddiad gan yr Aelod Cabinet dros Ysgolion, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau, sef y Cynghorydd Wyn Thomas. Adroddwyd bod y Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Cymunedau sy’n Dysgu wedi cael trosolwg o ganlyniadau Ceredigion yn y cyfarfod a gynhaliwyd ar 28 Medi 2023. Erbyn hyn, roedd y data swyddogol ar gael oddi wrth Lywodraeth Cymru, a chyflwynwyd y data hwnnw yn yr adroddiad. Roedd y data cenedlaethol hefyd ar gael ac roedd y Pwyllgor yn awyddus i weld y gymhariaeth.

Byddai’r data terfynol ar gael ym mis Rhagfyr, felly nodwyd mai data dros dro yn unig a gyflwynwyd.

Roedd y set o ddata a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru o ran canlyniadau wedi lleihau tipyn dros y blynyddoedd. Erbyn hyn, roeddent yn cyhoeddi sgoriau pwyntiau yn unig.

Roedd y data TGAU swyddogol yn edrych ar y “radd gyntaf” yn hytrach na’r “radd orau”. Er enghraifft os oedd disgybl yn cael “C” ym mis Tachwedd ac yna’n ail-sefyll ac yn cael “A” yn yr haf, y radd “C” fyddai’n cael ei chynnwys.

Yn lleol roeddem yn rhoi’r sgoriau pwyntiau “gradd orau” i’r ysgolion er mwyn dangos yn well pa gymwysterau roedd y disgyblion yn eu hennill ar ddiwedd Blwyddyn 11.

O ran y data Safon Uwch, roedd data cenedlaethol ar gael ar gyfer A*-B ac A*-C ac ychwanegwyd y rhain at y tabl isod er gwybodaeth.

Yn dilyn cwestiynau o’r llawr ynghylch y fethodoleg a ddefnyddir i gasglu’r data gan Lywodraeth Cymru, CYTUNWYD i nodi’r wybodaeth a gyflwynwyd. 

Cyflwynwyd yr adroddiad ynghylch y Cymwysterau ar gyfer disgyblion 14-16 oed gan yr Aelod Cabinet dros Ysgolion, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau, sef y Cynghorydd Wyn Thomas. Nododd fod Cymwysterau Cymru’n edrych ar gymwysterau ar gyfer disgyblion rhwng 14 ac 16 mlwydd oed.

Nod ‘Cymwys ar gyfer y Dyfodol’ oedd sicrhau bod dysgwyr Cymru’n dilyn cymwysterau sy’n eu hysbrydoli ac yn eu paratoi ar gyfer bywyd, dysgu a gwaith. Er mwyn gwneud hyn, roedd Cymwysterau Cymru’n ail-ddychmygu cymwysterau i gefnogi’r Cwricwlwm newydd i Gymru. Bwriad ‘Cymwys ar gyfer y Dyfodol’ oedd:

• ennyn hyder y cyhoedd yng Nghymru, y DU, ac yn fyd-eang
• sicrhau dewis teg, cydlynol a dwyieithog i ysgolion a dysgwyr
• gwneud y gorau o dechnoleg ddigidol
• sicrhau y gellid cyflwyno cymwysterau mewn ffordd reoledig a chynaliadwy.

Roedd y sefydliad wedi gweithredu model o ddatblygu ar y cyd ac wedi cynnal dau ymgynghoriad.

Cynhaliwyd dau ymgynghoriad yn ystod y flwyddyn ddiweddaf. Roedd y papur hwn yn ystyried penderfyniadau’r ymgynghoriad ynghylch TGAU Gwneud-i-Gymru. Rhwng mis Hydref 2022 a mis Mawrth 2023 cynhaliwyd ymgynghoriad helaeth ar y cynigion ar gyfer y TGAU Gwneud-i-Gymru. Ymgynghorwyd ar y cynigion ar gyfer 26 cymhwyster newydd, a oedd wedi’u grwpio o dan y chwe Maes Dysgu a Phrofiad. Darparodd yr Ymgynghorydd Cefnogi Ysgolion ragor o wybodaeth am y cynnig hwn mewn cyflwyniad PowerPoint.

• Beth sy’n newid a phryd?
• Egwyddorion Gwneud-i-Gymru
• Ymgynghori
• Cymraeg, Saesneg ac Ieithoedd
• Mathemateg a Rhifedd
• Y Gwyddorau a Thechnoleg
• Y Celfyddydau Mynegiannol
• Y Dyniaethau
• Iechyd a Llesiant
• Y cynnig llawn o gymwysterau 14-16

Yn ogystal â’r uchod, cynhaliwyd ymgynghoriad ynghylch y cynnig llawn o gymwysterau, a oedd yn cynnwys rhai galwedigaethol a chyn-alwedigaethol. Tra bod yr uchod yn ystyried pynciau mwy traddodiadol, roedd y cynnig llawn yn ystyried pob math o gymwysterau. Byddai’r cymwysterau hyn yn sefyll ochr yn ochr â’r cymwysterau TGAU. Byddai hyn yn darparu cymwysterau a fyddai’n cefnogi ehangder y Cwricwlwm i Gymru ac yn paratoi dysgwyr ar gyfer bywyd a gwaith. Byddai canfyddiadau’r ymgynghoriad yn cael eu cyhoeddi ym mis Ionawr 2024.

CYTUNWYD i nodi’r sefyllfa bresennol.

CYTUNWYD i nodi cofnodion cyfarfod Cyngor Ieuenctid Ceredigion.

Roedd Adroddiad Cynnydd Blwyddyn 1 yr Asesiad o Ddigonolrwydd Gofal Plant a gyflwynwyd i’r Pwyllgor Craffu ym mis Gorffennaf 2023 yn tynnu sylw at y diffyg gofal plant yn Llanbedr Pont Steffan. Roedd hyn yn bryder o ran cefnogi ymrwymiad Llywodraeth Cymru i ehangu’r hawl i ofal plant Dechrau’n Deg a oedd yn cynnig 12.5 awr yr wythnos i blant 2-3 oed yn y dref. 

Yn dilyn y cytundeb i ehangu gofal plant wedi’i ariannu drwy’r rhaglen Dechrau’n Deg i blant 2 oed yng Nghymru, cynhaliodd Ceredigion ymarfer cwmpasu sylweddol i nodi’r ardaloedd ar gyfer ehangu. Ar ôl cyflwyno cynllun busnes i Lywodraeth Cymru, cytunwyd i gynnwys yr Ardaloedd Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOAs) canlynol yn y cynllun ehangach a ddechreuodd ym mis Ebrill 2023:

• Llanbedr Pont Steffan 1 a 2

• Tregaron

• Ceinewydd

• Lledrod

• Llangeitho

• Y Borth

• Ceulanamaesmawr

Llanbedr Pont Steffan oedd yr unig dref heb Gylch Meithrin neu ddarpariaeth gofal plant sesiynol i blant 2-4 oed. Roedd llawer o blant 3 oed yn dechrau’r ysgol (bore yn unig) heb fod wedi mynychu unrhyw fath o ofal plant.

Er bod LSOA 1 a 2 Llanbedr Pont Steffan wedi’u cymeradwyo ar gyfer ehangu, nid oedd nifer y lleoedd gofal plant a oedd ar gael yn ateb y galw, felly nid oedd modd i lawer o blant gael mynediad i ofal plant cymwys. Yn Llanbedr Pont Steffan roedd un feithrinfa ddydd breifat gofrestredig ar gyfer 36 o blant, a 3 gwarchodwr plant a oedd yn cynnig 22 o leoedd. Ar y pryd, roedd yr holl ddarparwyr yn llawn ac nid oeddent yn gallu derbyn rhagor o blant a fyddai’n gymwys am y 12.5 awr yr wythnos o ofal plant a ariennir drwy Dechrau’n Deg.

Prif amcanion ehangu Dechrau’n Deg oedd:

• sicrhau bod plant yn cael y dechrau gorau posibl mewn bywyd;

• mynd i’r afael â thlodi ac amddifadedd; a

• chynyddu’r gwasanaethau gofal plant, a’r lleoedd a’r lleoliadau gofal plant cyfrwng Cymraeg a ddarperir.

Ar y pryd roedd 19 o blant yn gymwys i gael gofal plant Dechrau’n Deg yn ardal 1 a 2 Llanbedr Pont Steffan. Fodd bynnag, gallai’r Awdurdod Lleol ond ariannu lleoedd ar gyfer 10 o blant gan nad oedd digon o leoedd gwag ar gael. Cynhaliwyd sgyrsiau ac ymholiadau cychwynnol gyda’r Feithrinfa Ddydd breifat ynghylch ehangu. Yn dilyn penderfyniad y Feithrinfa Ddydd i beidio ag ehangu ei gwasanaeth oherwydd ystyriaethau gyda’r safle, roedd swyddogion Dechrau’n Deg wedi bod yn gweithio gyda Mudiad Meithrin i ymchwilio i’r potensial o sefydlu Cylch Meithrin newydd yn Llanbedr Pont Steffan.

Bu’n anodd dod o hyd i leoliad addas i gynnal Cylch Meithrin / gofal plant sesiynol oherwydd yr angen i ddilyn rheoliadau Arolygiaeth Gofal Cymru / y Safonau Gofynnol Cenedlaethol. Fodd bynnag, roedd cynnydd yn cael ei wneud. Roedd trafodaethau’n mynd rhagddynt i sefydlu Cylch Meithrin naill ai yng nghwt y Sgowtiaid yn Llanbedr Pont Steffan neu o bosib yn Ysgol Bro Pedr. Nod y Cylch oedd agor ym mis Ionawr  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 6.

CYTUNWYD i nodi’r adroddiad ynghylch y ffrwd waith a gynhaliwyd yng Nghwrtnewydd. Diolchodd yr Aelodau a oedd yn bresennol yn y ffrwd waith i’r Swyddogion am y cyfle i weld y cyfleusterau yng Nghwrtnewydd a’r cyfle i arsylwi’r addysgu a siarad â’r disgyblion. Roedd yr ymweliad yn un gwerth chweil. 

CYTUNWYD i gadarnhau bod cofnodion cyfarfod blaenorol y Pwyllgor yn rhai cywir. 

Materion yn Codi

  Dim.

CYTUNWYD i nodi’r Flaenraglen Waith Ddrafft fel y’i cyflwynwyd yn amodol ar drefnu cyfarfod arall pe bai angen cyn y cyfnod cyn-etholiad ym mis Mai.