Eitem Agenda

Roedd Adroddiad Cynnydd Blwyddyn 1 yr Asesiad o Ddigonolrwydd Gofal Plant a gyflwynwyd i’r Pwyllgor Craffu ym mis Gorffennaf 2023 yn tynnu sylw at y diffyg gofal plant yn Llanbedr Pont Steffan. Roedd hyn yn bryder o ran cefnogi ymrwymiad Llywodraeth Cymru i ehangu’r hawl i ofal plant Dechrau’n Deg a oedd yn cynnig 12.5 awr yr wythnos i blant 2-3 oed yn y dref. 

Yn dilyn y cytundeb i ehangu gofal plant wedi’i ariannu drwy’r rhaglen Dechrau’n Deg i blant 2 oed yng Nghymru, cynhaliodd Ceredigion ymarfer cwmpasu sylweddol i nodi’r ardaloedd ar gyfer ehangu. Ar ôl cyflwyno cynllun busnes i Lywodraeth Cymru, cytunwyd i gynnwys yr Ardaloedd Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOAs) canlynol yn y cynllun ehangach a ddechreuodd ym mis Ebrill 2023:

• Llanbedr Pont Steffan 1 a 2

• Tregaron

• Ceinewydd

• Lledrod

• Llangeitho

• Y Borth

• Ceulanamaesmawr

Llanbedr Pont Steffan oedd yr unig dref heb Gylch Meithrin neu ddarpariaeth gofal plant sesiynol i blant 2-4 oed. Roedd llawer o blant 3 oed yn dechrau’r ysgol (bore yn unig) heb fod wedi mynychu unrhyw fath o ofal plant.

Er bod LSOA 1 a 2 Llanbedr Pont Steffan wedi’u cymeradwyo ar gyfer ehangu, nid oedd nifer y lleoedd gofal plant a oedd ar gael yn ateb y galw, felly nid oedd modd i lawer o blant gael mynediad i ofal plant cymwys. Yn Llanbedr Pont Steffan roedd un feithrinfa ddydd breifat gofrestredig ar gyfer 36 o blant, a 3 gwarchodwr plant a oedd yn cynnig 22 o leoedd. Ar y pryd, roedd yr holl ddarparwyr yn llawn ac nid oeddent yn gallu derbyn rhagor o blant a fyddai’n gymwys am y 12.5 awr yr wythnos o ofal plant a ariennir drwy Dechrau’n Deg.

Prif amcanion ehangu Dechrau’n Deg oedd:

• sicrhau bod plant yn cael y dechrau gorau posibl mewn bywyd;

• mynd i’r afael â thlodi ac amddifadedd; a

• chynyddu’r gwasanaethau gofal plant, a’r lleoedd a’r lleoliadau gofal plant cyfrwng Cymraeg a ddarperir.

Ar y pryd roedd 19 o blant yn gymwys i gael gofal plant Dechrau’n Deg yn ardal 1 a 2 Llanbedr Pont Steffan. Fodd bynnag, gallai’r Awdurdod Lleol ond ariannu lleoedd ar gyfer 10 o blant gan nad oedd digon o leoedd gwag ar gael. Cynhaliwyd sgyrsiau ac ymholiadau cychwynnol gyda’r Feithrinfa Ddydd breifat ynghylch ehangu. Yn dilyn penderfyniad y Feithrinfa Ddydd i beidio ag ehangu ei gwasanaeth oherwydd ystyriaethau gyda’r safle, roedd swyddogion Dechrau’n Deg wedi bod yn gweithio gyda Mudiad Meithrin i ymchwilio i’r potensial o sefydlu Cylch Meithrin newydd yn Llanbedr Pont Steffan.

Bu’n anodd dod o hyd i leoliad addas i gynnal Cylch Meithrin / gofal plant sesiynol oherwydd yr angen i ddilyn rheoliadau Arolygiaeth Gofal Cymru / y Safonau Gofynnol Cenedlaethol. Fodd bynnag, roedd cynnydd yn cael ei wneud. Roedd trafodaethau’n mynd rhagddynt i sefydlu Cylch Meithrin naill ai yng nghwt y Sgowtiaid yn Llanbedr Pont Steffan neu o bosib yn Ysgol Bro Pedr. Nod y Cylch oedd agor ym mis Ionawr fel lleoliad anghofrestredig i ddechrau, a oedd yn golygu y byddai’r plant ond yn gallu cael mynediad i’r ddarpariaeth am lai na dwy awr, gyda’r bwriad o gofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru erbyn mis Ebrill 2024.

Adroddwyd y byddai cyfarfod yn cael ei gynnal ar 07 Rhagfyr rhwng y Swyddogion a Llywodraethwyr Ysgol Bro Pedr i drafod, a’r gobaith oedd y byddai penderfyniad terfynol yn cael ei wneud ynghylch lleoliad y Cylch Meithrin yn yr ysgol.

CYTUNWYD i nodi’r adroddiad er gwybodaeth ac y byddai diweddariadau pellach yn cael eu cyflwyno i’r Pwyllgor fel rhan o Adroddiad Cynnydd Blwyddyn 2 yr Asesiad o Ddigonolrwydd Gofal Plant.