Agenda a Chofnodion

Ymddiheurodd y Cynghorydd Ceris Jones ynghyd ag Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Bryan Davies am na fedrent ddod i’r cyfarfod.

Ymddiheurodd y Cynghorydd Paul Hinge na fedrai ddod i’r cyfarfod am ei fod yn cyflawni dyletswyddau eraill ar ran y Cyngor.

Dim.

        Ystyriwyd Adroddiad ynghylch Adroddiad Ystadegol Uwch Grwner Ceredigion ar gyfer 2023 ac Adroddiad y Prif Grwner.

Dywedwyd nad oedd Adroddiad Ystadegol Ceredigion ar gyfer 2023 wedi’i gyhoeddi eto ond bod disgwyl yr adroddiad cyn diwedd mis Mehefin 2024. Byddai’r adroddiad hwn yn cael ei gyflwyno gerbron cyfarfod nesaf y Pwyllgor ar 8 Hydref 2024. Ychwanegwyd bod Adroddiad Blynyddol y Prif Grwner ar gyfer 2023 bellach wedi’i gyhoeddi a bod modd gweld yr adroddiad ar ei wefan. Roedd yr adroddiad yn amlinellu canfyddiadau’r Prif Grwner ar gyfer  2023. Roedd y rhain fel a ganlyn:-

• Nid oedd gan y gwasanaeth ddigon o staff
• Roedd yr adnoddau sylfaenol a ddarperir gan wahanol awdurdodau lleol yn amrywio’n fawr ac roedd hyn yn annerbyniol 
• Yn gyffredinol, roedd yr angen am fwy o Grwneriaid Ardal cyflogedig yn parhau
• Roedd y 'triongl cyfrifoldeb' yn achosi anawsterau gweithredol
• Roedd y strwythur adnoddau presennol yn effeithio ar annibyniaeth farnwrol
• Roedd trefniadau diogelwch y llysoedd yn amrywio'n fawr ac anaml iawn oedd y trefniadau’n ddigonol
• Roedd y cynnydd yn y gwaith yn ddiweddar yn debygol o fod yn rhywbeth parhaol.
• Oedi
• Cwestau dan arweiniad barnwr
• Penodi crwneriaid
• Cymorth i grwneriaid

Roedd y camau gweithredu fel a ganlyn:-

• ymgysylltu â'r Uwch Grwner a'r awdurdod lleol perthnasol i geisio annog gwelliannau
• herio nifer o gynrychiolwyr awdurdodau lleol ynghylch swyddfeydd a llysoedd annigonol
• annog awdurdodau lleol a heddluoedd i ystyried symleiddio'r model ariannu yn ardaloedd eu crwneriaid, drwy drefnu bod yr awdurdod lleol perthnasol yn ysgwyddo cyfrifoldeb dros ddarparu a rheoli swyddogion y crwner
• darparu addysg gyffredinol ar faterion cyfansoddiadol sy’n berthnasol i grwneriaid.
• cynlluniau i weithredu'r cynllun archwiliwr meddygol statudol a diwygio'r system ardystio marwolaethau o fis Ebrill 2024 ymlaen
• addysgu awdurdodau lleol ynghylch ystyriaethau diogelwch

Wrth grynhoi, soniwyd am y canlynol:-

• nid oedd llawer o ardaloedd crwneriaid wedi'u moderneiddio eto i adlewyrchu goblygiadau pellgyrhaeddol y diwygiadau cenedlaethol hynny.
• roedd angen newid strwythurol i symleiddio a mireinio trefniadau llywodraethu a rheoli ardaloedd unigol y crwneriaid
• symud i ffwrdd o'r model 'triongl cyfrifoldeb' hen ffasiwn gan fabwysiadu system lywodraethu symlach a mwy effeithlon.
• prinder patholegwyr
• roedd yr adroddiad hefyd yn edrych ar nifer yr achosion oedd wedi bod yn y system am fwy na 12 mis yn 2023 o gymharu â 2022.
• Yn 2023, roedd 10 achos wedi bod yn y system yng Ngheredigion am fwy na 12 mis. 2 oedd y ffigwr yn 2022.

Dywedwyd hefyd fod Prif Grwner newydd wedi’i phenodi ar 25 Mai 2024, sef Ei Hanrhydedd y Barnwr Alexia Durran a hynny am gyfnod o dair blynedd.

Roedd ystadegau cenedlaethol y Crwneriaid ar gyfer 2023 wedi’u cyhoeddi.

Roedd yr adroddiad yn dangos bod 36,855 o gwestau wedi’u hagor ledled y Deyrnas Unedig yn 2023 a oedd yn gynnydd o 2% ers 2022. Dyma oedd y nifer uchaf ers dechrau’r cyfnodau blynyddol yn 1995, ac eithrio'r blynyddoedd pan oedd angen ymchwiliadau Trefniadau Diogelu wrth Amddifadu o Ryddid (DoLS). Roedd y marwolaethau yr adroddwyd yn eu cylch a arweiniodd at gwestau yn cyfateb i 19% o'r holl farwolaethau a  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 3.

        Roedd y Gwasanaeth Pobl a Threfniadaeth wedi parhau â’r gwaith o adolygu, datblygu a diweddaru polisïau allweddol. Yn dilyn ymgynghoriad, cafodd y polisïau a’r canllawiau canlynol eu trafod a’u diwygio a bu i’r undebau llafur corfforaethol cydnabyddedig gytuno iddynt:

• Polisi Recriwtio Diogel
• Cynllun Prynu Gwyliau Blynyddol
• Canllawiau Teithio, Cynhaliaeth a Llety

Diben pob polisi a gweithdrefn ar gyfer y gweithwyr oedd amlinellu'n glir yr ymddygiad sy'n ofynnol ohonynt ynghyd â'r prosesau a'r gweithdrefnau oedd angen iddynt eu dilyn. Roedd y dogfennau hyn yn cynnwys gwybodaeth ynglŷn â'r cymorth a'r cyngor oedd ar gael ac roedd yn sôn am y canlyniadau o beidio â glynu wrth y polisi a/neu weithdrefn.

Polisi Recriwtio Diogel

Roedd y Polisi Recriwtio Diogel yn nodi’r safonau yr oedd Cyngor Sir Ceredigion wedi’u gosod ynghylch recriwtio a chadw pobl sy’n dymuno gweithio gyda grwpiau agored i niwed (plant a/neu oedolion) mewn ffordd ddiogel. Roedd y Polisi cyfredol, a oedd wedi’i gyflwyno yn 2017, wedi’i adolygu i sicrhau ei fod yn parhau i gydymffurfio â’r ddeddfwriaeth a’i fod yn addas i’r diben. Dim ond mân newidiadau oedd wedi’u cynnig, ac roedd y rhain yn cael eu nodi isod. Roedd y newidiadau yn cael eu cyflwyno er mwyn sicrhau proses fetio gadarn a thrylwyr ar gyfer yr holl staff, gwirfoddolwyr a chontractwyr sy’n gweithio i Gyngor Sir Ceredigion neu sy’n gweithio gyda Chyngor Sir Ceredigion.

Nid oedd unrhyw newidiadau i’r arfer presennol o gynnal gwiriadau DBS ar ôl i weithwyr gael eu penodi i rolau sy’n cyflawni gweithgarwch a reoleiddir. Dim ond o dan rai amgylchiadau y byddai angen ymgymryd â’r gwaith o ailwirio bob hyn a hyn h.y. pan fyddai’r ddeddfwriaeth yn mynnu bod angen gwneud hynny neu pan fyddai pryder, cwyn neu wybodaeth yn dod i law ynghylch euogfarn neu rybudd a roddwyd i weithiwr mewn rôl sy’n cyflawni gweithgarwch a reoleiddir.

Roedd y newidiadau arfaethedig i’r Polisi fel a ganlyn:

• Diwygiadau i’r ddogfen am nad yw’r Cyngor yn gorff cofrestredig mwyach. Bellach, cynhelir yr holl wiriadau DBS ar-lein mewn cytundeb â Chyngor Sir Powys fel y corff cofrestredig.
• Eglurder pellach am wiriadau fetio/sgrinio cyn cyflogaeth
• Ail-fformatio’r polisi gan ddarparu adran ar wahân ynghylch y Gwasanaeth Datgelu a Gwahardd a symud adrannau o’r prif adroddiad i’r atodiadau.
• Mwy o eglurder ynghylch cludadwyedd gwiriadau DBS
• Cael gwared â’r cyfeiriad at y diffiniad a oedd yn bodoli cyn 2012 o weithgarwch a reoleiddir.

Yn ogystal ag ymgynghori â’r undebau llafur, roedd Bwrdd Diogelu Corfforaethol y Cyngor wedi adolygu’r polisi.

Cynllun Prynu Gwyliau Blynyddol

Trefniadau gwirfoddol oedd Cynlluniau Prynu Gwyliau Blynyddol a oedd yn cynnig mwy o hyblygrwydd i weithwyr dros eu hawl i gael gwyliau trwy ganiatáu iddynt brynu gwyliau ychwanegol o dan drefniant ad-dalu cyflog. Roedd y cynlluniau hyn i’w gweld yn eang ar draws sefydliadau yn y sector cyhoeddus a’r sector preifat.

Byddai’r cynllun yn cynnig arbedion i’r Cyngor am na fyddai dim costau cyflog ar gyfer cyfnod y gwyliau blynyddol ychwanegol ac y byddai gostyngiad yng nghyfraniadau Yswiriant Gwladol y Cyflogwr. Un o’r buddion  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4.

CYTUNWYD i nodi’r Flaenraglen Waith fel y’i cyflwynwyd yn amodol ar gyflwyno adroddiad am werthu asedau’r Cyngor yng nghyfarfod y Pwyllgor ym mis Hydref 2024.

PENDERFYNWYD cadarnhau bod Cofnodion y cyfarfod blaenorol yn gywir yn amodol ar nodi bod y Cynghorydd Carl Worrall yn bresennol yn y cyfarfod.