Eitem Agenda

Cyflwynodd y Cynghorydd Bryan Davies, Arweinydd y Cyngor, yr adroddiad i'r Cyngor gan nodi bod y wybodaeth a'r cynigion yn yr adroddiad wedi cael eu hystyried gan y Cabinet a'r holl Bwyllgorau Trosolwg a Chraffu.

 

Pwysleisiodd y byddai'n rhaid gwneud penderfyniadau anodd ac na fu dim newid i'r sefyllfa ariannol ers cael y gyllideb ddrafft ym mis Rhagfyr y llynedd.  Nododd fod 70 o feysydd arbed wedi'u nodi a allai effeithio ar rai Aelodau yn fwy nag eraill, fodd bynnag byddai'r arbedion cyffredinol o fudd i'r holl drigolion drwy sicrhau bod y cynnydd i Dreth y Cyngor yn parhau mor isel â phosibl. Diolchodd i Aelodau’r Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu am eu mewnbwn, gan nodi bod y Cabinet wedi cytuno ar yr argymhelliad a gyflwynwyd ger eu bron a oedd yn ymwneud â chynnal y casgliad gwastraff Hylendid Amsugnol.

 

Nododd fod aelodau'r cyhoedd yn disgwyl gwasanaeth safon aur, heb gynnydd yn Nhreth y Cyngor; fodd bynnag, mae'n rhaid i ni wneud y mwyaf o'r Setliad a gafwyd oddi wrth Lywodraeth Cymru. Cadarnhaodd fod Rebecca Evans AS. y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol wedi cytuno i gwrdd ag ef ar sail un-i-un, fodd bynnag, roedd yr amser a gynigiwyd yn cyd-daro â chyfarfod y Cyngor heddiw; bydd y cyfarfod hwn yn cael ei aildrefnu.  Nododd hefyd fod Arweinydd Cyngor Sir y Fflint, yn ystod cyfarfod diweddar o Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, wedi codi’r un pryderon â’r rheini sy’n effeithio ar Geredigion gan fod ardaloedd gwledig ar eu colled o’u cymharu ag ardaloedd mwy trefol o ran y Setliad.  

 

Nododd y Cynghorydd Bryan Davies fod y Cabinet wedi rhoi mandad i swyddogion sicrhau bod Treth y Cyngor yn cael ei chadw ar ei lefel isaf posibl.  Er mwyn cyflawni hyn, mae'n rhaid gwneud toriadau.  Awgrymodd amcangyfrifon cychwynnol y gallai fod yn rhaid i Dreth y Cyngor gynyddu 20% ond mae hyn bellach wedi'i ostwng i 10% ar gyfer gwasanaethau'r Cyngor, ynghyd ag ardoll yr Awdurdod Tân sy'n cyfateb i 1.1% arall.

 

Nododd y Cynghorydd Gareth Davies, Aelod y Cabinet dros Gyllid a Chaffael, fod 4 gweithdy cyllideb i Aelodau wedi’u cynnal yn ychwanegol at yr holl waith a wnaed gan y Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu. Ategodd sylwadau’r Arweinydd, gan ddiolch i Gadeiryddion y Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu am arwain y trafodaethau yn ymwneud â’r gyllideb.  Nododd fod Llywodraeth Cymru wedi datgan yn agored mai ei Chyllideb Ddrafft ar gyfer 2024/25 yw’r ‘llymaf a’r fwyaf poenus ers datganoli’, a bod y gyllideb ddrafft bellach wedi’i chwblhau, gan roi cynnydd 2.9% i’r Grant Cynnal Refeniw.  Mae'r cynnydd hwn yn y cyllid craidd yn rhoi Ceredigion yn y 14^eg safle o'r 22 Awdurdod Lleol; fodd bynnag, wrth ystyried y cyllid fesul pen o'r boblogaeth, Ceredigion sy'n cael y swm isaf.

 

Nododd fod y pwysau a amcangyfrifir o ran costau refeniw y mae’r Cyngor yn eu hwynebu ar gyfer 2024/25 yn dod i gyfanswm o £18m, sy’n cyfateb i ffactor chwyddiant sy’n benodol i Geredigion o 10% sy’n gadael Ceredigion â diffyg yn y gyllideb o £14m, i'w ganfod o gyfuniad o ostyngiadau yn y gyllideb a chynnydd yn Nhreth y Cyngor. Nododd fod angen 70 o gynigion i leihau'r gyllideb yn yr adroddiad i gynhyrchu cyllideb fantoledig.

 

Nododd hefyd bwysau o ran costau o gostau sy’n gysylltiedig â gweithwyr gwerth cyfanswm o £6.1m, yn rhannol oherwydd dyfarniadau cyflog cenedlaethol (sydd y tu hwnt i reolaeth y Cyngor), galwadau a phwysau ar gyllidebau sy'n gysylltiedig â Gofal Cymdeithasol ar £8.6m yn ychwanegol at ddyfarniadau cyflog gweithwyr sy'n ymwneud ag ariannu codiadau chwyddiant sylfaenol ar gyfer gwasanaethau a gomisiynir yn allanol fel gofal cartref, Taliadau Uniongyrchol a lleoliadau preswyl i Bobl Hŷn a sicrhau bod gweithwyr Gofal Cymdeithasol cofrestredig yng Ngheredigion yn parhau i gael eu talu o leiaf y Cyflog Byw Gwirioneddol sydd wedi codi o £10.90 i £12 yr awr. 

 

Nododd na fu'n bosibl ariannu'n llawn yr holl bwysau o ran costau yr oedd ysgolion yn eu profi; fodd bynnag, roedd y Cabinet wedi cytuno i gynnydd cyfartalog o 3.1% er bod y Setliad gan Lywodraeth Cymru yn is na hyn ar 2.9%.  Mae'r cynnydd gan Awdurdod Tân Canolbarth a Gorllewin Cymru hefyd yn cyfateb i gynnydd o 12% yn yr Ardoll Tân, sy'n cyfateb i 1.1% fel baich Treth y Cyngor i holl drigolion Ceredigion.

 

Eglurodd y Cynghorydd Gareth Davies fod y pwyllgor Trosolwg a Chraffu wedi argymell nad oedd y Cabinet yn rhoi cap o £2m ar yr incwm a gynhyrchir gan y 25% o bremiwm Treth y Cyngor ar gyfer ail gartrefi ac eiddo gwag hirdymor; fodd bynnag, roedd y Cabinet wedi penderfynu argymell bod cap wedi'i gynnwys er mwyn osgoi unrhyw risg y bydd cronfeydd gormodol yn cael eu cronni yn anfwriadol ac er mwyn defnyddio'r cyllid i wrthbwyso pwysau gan holl wasanaethau'r Cyngor, ac osgoi'r angen i gynyddu Treth y Cyngor ymhellach fyth.

 

Nododd er gwaethaf heriau gweithredol, bod Cyngor Sir Ceredigion yn parhau i ddarparu gwasanaethau o ansawdd uchel sy'n bodloni bodlonrwydd rheoleiddwyr allanol fel Arolygiaeth Gofal Cymru, Estyn ac Archwilio Cymru. 

 

Nododd mai lefel bresennol Band D Treth y Cyngor 2023/24 yng Ngheredigion yw £1,908 sy'n is na chyfartaledd cyfatebol Awdurdodau Lloegr o £2,139.  Cyfeiriodd hefyd at y 4 grant penodol i'w trosglwyddo i'r Setliad Terfynol gwerth cyfanswm o £2.228m a chadarnhaodd fod y Setliad Terfynol a gyhoeddwyd ddydd Mawrth (27/02/24) yn unol â'r ffigurau yn yr adroddiad.

 

Nododd y Cynghorydd Gareth Davies fod cyfanswm o 70 o gynigion i leihau’r gyllideb wedi’u hargymell gan y Cabinet yn ystod eu cyfarfod ar 20 Chwefror 2024, sef cyfanswm o £5.819m.  Nododd hefyd y byddai 75% o gyllideb y Cyngor yn cael ei wario ar Ysgolion a Dysgu Gydol Oes, Llesiant a Gofal Cymdeithasol Gydol Oes a Phriffyrdd a Gwasanaethau Amgylcheddol, ac ar ôl darparu ar gyfer costau sefydlog eraill yn bennaf, megis Lwfansau Aelodau, Ardoll yr Awdurdod Tân, Costau Ariannu Cyfalaf a Chynllun Gostyngiadau Treth y Cyngor, mae hyn ond yn gadael 14% ar gyfer holl Wasanaethau eraill y Cyngor. 

 

Yna rhoddodd y Cynghorydd Gareth Davies drosolwg o'r ystod o Wasanaethau y mae Treth y Cyngor yn talu amdanynt gyda Chyngor Sir Ceredigion yn darparu dros 100 o wasanaethau i'w drigolion ac yn cyflogi 3,600 o weithwyr (2,614 o weithwyr cyfwerth ag amser llawn).  Mae trigolion yn defnyddio’r gwasanaethau hyn ar wahanol adegau yn eu bywydau o gofrestru genedigaeth i gael eu cludo i addysg Feithrin, Gynradd ac Uwchradd hyd at addysg ôl-16 a chael mynediad i’r addysg honno, boed hynny’n 6^ed dosbarth neu’n hyfforddiant galwedigaethol, i gael mynediad at wasanaethau cerddoriaeth a gwasanaethau ieuenctid, defnyddio canolfan chwaraeon, llyfrgelloedd neu lwybr arfordir Ceredigion, cofrestru i bleidleisio mewn etholiad, ceisiadau cynllunio a cheisiadau rheoliadau adeiladu, bwyta mewn sefydliad bwyd diogel sy’n cael ei reoleiddio, ymweld ag Amgueddfa Ceredigion neu Theatr, cael eich gwastraff wedi'i gasglu a'i waredu neu ei ailgylchu, defnyddio safleoedd gwastraff cartrefi, gyrru ar ffyrdd a phontydd sy'n cael eu cynnal a'u cadw, a graeanu, defnyddio gwasanaethau bysiau cyhoeddus, cael goleuadau stryd wedi'u goleuo, gallu ffonio'r Gwasanaethau Tân ac Achub mewn argyfyngau ac mewn blynyddoedd diweddarach, elwa ar docynnau teithio rhatach ar drafnidiaeth gyhoeddus, gwasanaethau gofal a chymorth fel offer i alluogi byw'n annibynnol drwodd i leoliad mewn Cartref Gofal Preswyl, ac yn y pen draw Gwasanaeth y Crwner a chofrestru marwolaeth. Nid yw llawer o'r gwasanaethau hyn bob amser yn cael eu gwerthfawrogi, a bod bwlch sylweddol rhwng yr hyn y gallem ei ddymuno a'r hyn y gallwn ei gyflawni ac efallai na fydd modd cynnal y lefel bresennol o wasanaethau yn y dyfodol.

 

Nododd na fu dim newidiadau i'r Strategaeth Gyfalaf arfaethedig na'r Rhaglen Gyfalaf Aml-Flwyddyn, a chyfeiriodd hefyd at y Dangosyddion Darbodus ar gyfer Rheoli Cyfalaf a Rheoli’r Trysorlys sydd wedi'u cynnwys yn yr adroddiad.

 

Yn olaf, diolchodd i’w gyd-aelodau o’r Cabinet am eu holl waith caled yn sicrhau bod y cynigion yn adlewyrchu amcanion cyllideb fantoledig, a diolchodd i Duncan Hall a’i dîm sydd wedi wynebu heriau eithriadol yn ystod y flwyddyn, yn enwedig gyda’r oedi i’r Datganiad o Gyfrifon ar gyfer 2022/23 yn cyd-daro â gofynion pennu cyllideb eithriadol o heriol.

 

Cadarnhaodd y Swyddog Arweiniol Corfforaethol dros Gyllid a Chaffael ei farn ar y Gyllideb fel Swyddog Adran 151, gan nodi pe bai’n edrych ar y gyllideb o lens cyfrifydd yn unig, byddai dim ond yn ystyried a yw’r ffigurau’n gwneud synnwyr ai peidio, fodd bynnag roedd rôl Adran 151 yn gofyn am farn llawer ehangach na hyn gan gynnwys gorfod ystyried pa mor gyflawnadwy a chyraeddadwy oedd y cynigion.  Nododd hefyd fod y Grŵp Arweiniol wedi bod yn adolygu'r Gyllideb bob wythnos. 

 

Cadarnhaodd fod y gostyngiadau arfaethedig wedi cael eu hasesu o ran risg gan ddefnyddio fformat statws BRAG a bod ychydig o dan hanner yr eitemau wedi'u graddio'n Las neu'n Wyrdd (naill ai wedi’u cyflawni eisoes neu ar y trywydd iawn), tra bod yr arbedion a aseswyd yn risg uwch (eitemau coch - sy'n ymwneud ag oddeutu 4 neu 5 eitem) yn dod i gyfanswm o tua £1.2m. Bydd arbedion eraill yn cael eu cwrdd yn rhannol yn ystod y flwyddyn wrth iddynt gael eu gweithredu a'u cyflawni'n llawn yn ystod y blynyddoedd dilynol.  Bydd hyn yn cael ei fonitro'n rheolaidd.   Nid oes y fath beth â chyllideb berffaith oni bai bod yr holl bwysau o ran costau wedi’u hariannu’n llawn ac nad oes dim arbedion i’w canfod.   Felly, mae'n rhaid i'r Cyngor weithredu ar amrywiol oddefiannau ac roedd yr eitemau a aseswyd yn goch yn cyfateb i 0.6% o'r gyllideb arfaethedig o £193.6m, sy'n cael ei ystyried yn lefel dderbyniol.   

 

Cadarnhaodd fod amcangyfrifon y Gyllideb felly yn ddigon cadarn yn ei farn ef a bod lefel y cronfeydd wrth gefn a’r balansau’n ddigonol, tra’n derbyn bod y cronfeydd wrth gefn yn gostwng ond mewn ffordd reoledig (er enghraifft oherwydd ymrwymiadau arian cyfatebol ar gynlluniau cyfalaf mawr).

 

Gorffennodd drwy amlygu bod heriau sylweddol o ran y rhagolygon tymor canolig, a bod llawer mwy o benderfyniadau anodd o'u blaenau i'r Cyngor. 

 

Nododd y Cynghorydd Gareth Lloyd, Arweinydd y Grŵp Annibynnol fod Ardoll yr Awdurdod Tân yn sylweddol uwch na’r disgwyl yn wreiddiol, a bod Cyngor Sir Ceredigion ar ei golled ar sail ffigurau amcangyfrifedig y boblogaeth cyn ac ar ôl y Cyfrifiad Cenedlaethol yn 2021, a bod y cynnydd o 12% yn cynnwys elfen o gynnydd pensiwn a fydd yn cael ei ad-dalu’n rhannol fel grant gan Lywodraeth Cymru.

 

Nododd fod gan y Cabinet waith enfawr o’i flaen i ddod â chyllideb fantoledig ger ein bron.  Y llynedd, cytunodd y Grŵp Annibynnol ar y gyllideb gan nad oedd dewis arall ar gael; fodd bynnag, mae'r pwysau a roddwyd ar Awdurdodau Lleol gan Lywodraeth Cymru bellach wedi ei gwneud bron yn amhosibl gweithredu.  Mae gan Lywodraeth Cymru’r pŵer i gynyddu trethi, fodd bynnag maen nhw’n dewis peidio â gwneud hynny, tra’n ariannu croesfan pont am ddim a gwasanaethau presgripsiwn cyffredinol am ddim a disgwyl i ni godi trethi ac ymdrin â’r cwynion a geir oddi wrth y cyhoedd.

 

Nododd ei fod yn siomedig bod y Cabinet wedi cytuno i argymell cap ar y cyllid o'r premiwm ar ail gartrefi a chartrefi gwag, gan bwysleisio pwysigrwydd gwarchod y Cynllun Tai Cymunedol.  Gofynnodd hefyd beth fyddai goblygiadau ymgynghori â thrigolion ar y cynigion lleihau amrywiol pe bai'r manylion ariannol yn cael eu cymeradwyo heddiw. 

 

Yn olaf, nododd nad yw’r fformiwla gyllido ar gyfer y setliad yn deg, ac y dylai pob cyngor ddod ynghyd i wrthwynebu hyn. Cytunodd hefyd i siarad â'r Awdurdod Tân ynglŷn â'r system ariannu annheg.  Nododd na fyddai'n gallu cefnogi'r argymhellion sy'n ymwneud â'r gyllideb am y rhesymau uchod.

 

Nododd y Cynghorydd Elizabeth Evans, Arweinydd Grŵp y Democratiaid Rhyddfrydol, y bydd trigolion Ceredigion yn canolbwyntio ar un ffaith yn anad dim arall - y ffaith bod Treth y Cyngor yn cynyddu a bod gwasanaethau'n lleihau.  Mae'n nodi bod bod yn wrthblaid yn anodd, ac fel rhan o'r wrthblaid, mae'n ymwneud â dwyn y weinyddiaeth i gyfrif wrth ddod o hyd i ffyrdd o gydweithio i sicrhau'r canlyniadau gorau i'n cymunedau lleol a sicrhau llywodraethu da.  Nododd ei bod yn croesawu’r wybodaeth a’r cyfathrebu a gafwyd gan Swyddogion ac Arweinydd y Cyngor yn ogystal â pharodrwydd Swyddogion i gael eu herio, ac na ddylai neb danbrisio awydd pobl gymwys yn eu maes i ddarparu gwasanaethau.

 

Nododd fod yr holl Aelodau wedi bod trwy gyfres o weithdai a chyfarfodydd y gyllideb, ac wedi ymgymryd â’r broses o graffu ar gynigion y gyllideb, gan ddadansoddi’r gwahanol senarios posibl wrth aros am ddiwygiadau i’r setliad gan Lywodraeth Cymru. Mae'n amlwg bod cyllidebau ar y gorau yn ddyheadol, ac ar y gwaethaf yn anghyflawnadwy.  Mae’r Setliad gan Lywodraeth Cymru yn ormesol o wael, ac mae San Steffan yn syml wedi datganoli llymder i lywodraethau lleol ers 2008, gan olchi eu dwylo o unrhyw gyfrifoldeb.   Rydym bellach wedi cyrraedd y pwynt lle mae darparu’r gwasanaeth mwyaf sylfaenol yn dod yn her ddyddiol, ac mae trigolion yng nghefn gwlad Cymru yn haeddu gwasanaeth cyfartal â’r trefi a’r dinasoedd mwyaf trefol. Mae yna drigolion heddiw na wyddant ond llymder, ac y mae byw mewn cyfnod o ffyniant yn ddieithr iddynt. Ac eto craidd y mater yw’r arbedion a ragwelir yn ystod y flwyddyn a’r cynhyrchu incwm arfaethedig, y mae llawer ohonynt yn destun ymgynghoriad, ac mae’n debyg y bydd eraill yn amhosibl eu cyflawni.  Mae llawer o’r ffocws wedi bod ar leihau canran gychwynnol treth y cyngor, wedi’i gydbwyso yn erbyn incwm a ragwelir a thoriadau i wasanaethau, act falansio nad oes neb yn mynd i’w hennill.  Mae'r gronfa wrth gefn ar gyfer eitemau digwyddiadol a'r gronfa wrth gefn ar gyfer rheoli'r gyllideb yn wag, a phe baem yn defnyddio’r balansau cyffredinol, yna rydym yn gohirio problemau i drethdalwyr Ceredigion yn y dyfodol ar unwaith. 

 

Nododd, os caiff arbedion rhagamcanol eu trin yn gorfforaethol, yna rydym yn mynd i mewn i’r gyllideb hon â mwgwd dros ein llygaid, a bydd unrhyw ddiffyg yn destun toriadau newydd yn ystod y flwyddyn nad ydynt yn rhan o’r gyllideb hon, ac felly ni all Grŵp y Democratiaid Rhyddfrydol gefnogi’r gyllideb hon. 

 

Nododd y Cynghorydd Bryan Davies fod y nifer sy’n manteisio ar y Cynllun Tai Cymunedol, a lansiwyd ym mis Hydref wedi bod yn gymharol isel, ac y byddai angen i’r cynllun gael ei adolygu gan Bwyllgor Trosolwg a Chraffu dros y misoedd nesaf. Gofynnodd hefyd i'r Aelodau ystyried cynigion amgen ar gyfer arbedion os nad ydynt yn hapus gyda'r cynigion presennol. 

 

Cadarnhaodd Eifion Evans, Prif Weithredwr hefyd y byddai unrhyw benderfyniad i beidio â bwrw ymlaen ag arbediad yn y gyllideb yn creu heriau pellach yn ystod y flwyddyn ariannol, gan olygu bod angen trafodaeth ddemocrataidd bellach yn ogystal â dangos ystwythder ariannol.

 

Nododd sawl Aelod fod yr opsiynau ar gyfer arbedion yn y gyllideb yn bellgyrhaeddol a gwnaethant ofyn a oedd modd eu cyflawni.   Cadarnhaodd y Swyddog Arweiniol Corfforaethol: Cyllid a Chaffael ei fod wedi rhoi ei farn broffesiynol yn ffurfiol ar y Gyllideb yn Argymhelliad 1 yr adroddiad, sy'n ofyniad cyfreithiol.   Cadarnhaodd os nad oes gan yr Aelodau ffydd a hyder yn y ffigurau a gyflwynwyd yna ei fod yn adlewyrchu arno’n broffesiynol ac yn y pen draw byddai’n golygu nad oes gan Aelodau ffydd ynddo fel swyddog Adran 151. 

 

Nododd y Cynghorydd Hugh Hughes fod ganddo ffydd lwyr yn y ffigyrau oedd yn cael eu cyflwyno, fodd bynnag bu'n rhaid iddo wneud dyfarniad yn seiliedig ar ei brofiad ei hun ac nad oedd mor argyhoeddedig y byddai hyn yn bosibl er gwaethaf gwaith caled Swyddogion ac Aelodau'r Cabinet.  Gwnaeth sawl aelod arall gan gynnwys y Cynghorydd Rhodri Evans, y Cynghorydd Elizabeth Evans a'r Cynghorydd Gareth Lloyd sylwadau tebyg.  Canmolodd yr aelodau Duncan Hall am ei waith. 

 

Cyfeiriodd yr Aelodau hefyd at yr effaith yn y dyfodol ar drigolion sydd eisoes yn ei chael hi'n anodd yn ariannol, ac a ellid nodi arbedion o weithio gydag awdurdodau eraill.  Gofynnon nhw hefyd a oedd y Cyngor wedi ystyried lleihau swyddi.

 

Cadarnhaodd y Cynghorydd Bryan Davies fod gostyngiadau sylweddol wedi bod i swyddi dros y flwyddyn, a bod y staff presennol eisoes yn ysgwyddo cyfrifoldebau ychwanegol ac na fyddai gostyngiadau pellach yn gynaliadwy.  Nododd fod gwrthdaro rhwng peidio â rhoi baich ychwanegol ar drethdalwyr a pheidio â lleihau'r gwasanaethau sy'n cael eu darparu. Os nad yw Aelodau’n fodlon cefnogi’r toriadau arfaethedig yna ni fyddai ganddynt ddim dewis ond codi eu dwylo a phleidleisio dros gynnydd uwch yn Nhreth y Cyngor.

 

Nododd y Prif Weithredwr fod rolau Uwch Reolwyr wedi'u lleihau o 29 i 15 dros y blynyddoedd diwethaf, a bod strwythur yr Uwch Reolwyr yn debyg i awdurdodau cymharol eraill fel Cyngor Sir Gwynedd. 

 

Nododd y Cynghorydd Keith Henson fod y penderfyniadau hyn wedi bod yn anodd dros ben, a bod ardaloedd gwledig yn cael eu targedu'n gyson.  Mae gan sawl awdurdod eisoes gyfyngiad ar 3 bag du, a bod Cyngor Sir Ceredigion o fewn y tri awdurdod uchaf yng Nghymru ar gyfer ailgylchu, a bod mwy o ganolfannau ailgylchu y pen o’r boblogaeth yng Ngheredigion nag unrhyw awdurdod arall.  Fodd bynnag, mae’n rhaid nodi toriadau, a bydd yn rhaid i ni fynd i’r afael â materion megis 50% o gynnwys y bagiau bin du yn ailgylchadwy.

 

Cynigiodd y Cynghorydd Gareth Lloyd bleidlais wedi’i chofnodi ar bob cynnig unigol ac eithrio’r cynigion oedd i’w nodi. Eiliwyd hyn gan y Cynghorydd Gareth Davies ac fe’i cytunwyd drwy bleidlais fwyafrifol.  

 

Yn dilyn pleidlais, PENDERFYNWYD:

 

1.      Nodi, ym marn y Swyddog Arweiniol Corfforaethol: Cyllid a Chaffael (Swyddog Adran 151):

·       bod amcangyfrifon y Gyllideb wedi'u paratoi mewn modd cadarn.

·       bod lefel arfaethedig y Cronfeydd Wrth Gefn a Glustnodwyd a’r Balansau Cyffredinol yn ddigonol ar gyfer y flwyddyn ariannol sydd i ddod.

 

 

2.    Cymeradwyo’r canlynol parthed Premiymau Treth y Cyngor:

a)    O 01/04/24 ymlaen, y dylai 25% o’r holl arian a godir o bremiymau Treth y Cyngor ar Ail Gartrefi ac Eiddo Gwag Hirdymor (net o ad-daliadau / costau Treth y Cyngor) gael ei glustnodi a’i ddefnyddio i gefnogi’r Cynllun Tai Cymunedol, ar yr amod drwy’r amser na fydd cyfanswm y cyllid a ddelir yn y Cynllun Tai Cymunedol yn fwy na £2.0m ac y bydd unrhyw gyllid y tu hwnt i'r lefel hon mewn unrhyw flwyddyn benodol yn cael ei ddefnyddio i gefnogi sefyllfa'r gyllideb gyffredinol.

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitem 2.a).

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Meirion Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Eryl Evans, Raymond Evans, Keith Henson, Paul Hinge, Hugh Hughes, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, John Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Carl Worrall, Maldwyn Lewis (28)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Gwyn James, Gareth Lloyd (8)

 

Ymatal: (0)

 

 

b)    O 01/04/24 ymlaen, y bydd 75% o’r holl arian a godir o bremiymau Treth y Cyngor ar Ail Gartrefi ac Eiddo Gwag Hirdymor (net o ad-daliadau / costau Treth y Cyngor) yn cael ei gadw a’i ddefnyddio i gefnogi sefyllfa’r gyllideb gyffredinol, er mwyn lleihau baich Treth y Cyngor ar drigolion Ceredigion.

 

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitem 2.b).

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Meirion Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Eryl Evans, Raymond Evans, Keith Henson, Paul Hinge, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, John Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Carl Worrall, Maldwyn Lewis (27)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Hugh Hughes, Gwyn James, Gareth Lloyd (9)

 

Ymatal: (0)

 

 

 

3.      Cymeradwyo’r canlynol parthed y Gyllideb Refeniw:

a)    Gofyniad y Gyllideb ar gyfer 24/25 yw £193.572m, fel y nodir yn Atodiad 1, sy’n cynnwys yr holl gynigion ar gyfer Lleihau’r Gyllideb a amlinellir yn Atodiad 2.

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitem 3.a).

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Eryl Evans, Keith Henson, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Maldwyn Lewis (20)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Meirion Davies, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Raymond Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Paul Hinge, Hugh Hughes, Gwyn James, Gareth Lloyd, John Roberts, Carl Worrall (16)

 

Ymatal: (0)

 

 

 

b)    Cyllideb a Rhagolygon diwygiedig 24/25, fel yr amlinellir yn Atodiad 3.

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitem 3.b).

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Eryl Evans, Keith Henson, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Maldwyn Lewis (20)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Meirion Davies, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Raymond Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Paul Hinge, Hugh Hughes, Gwyn James, Gareth Lloyd, John Roberts, Carl Worrall (16)

 

Ymatal: (0)

 

 

4.      Cymeradwyo’r canlynol parthed Dangosyddion Cyfalaf a Darbodus:

a)    Y Strategaeth Gyfalaf, fel yr amlinellir yn Atodiad 4.

b)    Y Rhaglen Gyfalaf Aml-flwyddyn, fel yr amlinellir yn Atodiad 5.

c)    Y Dangosyddion Darbodus, fel yr amlinellir yn Atodiad 6.

d)    Dirprwyo awdurdod i'r Swyddog Arweiniol Corfforaethol: Cyllid a Chaffael i weithredu symudiad o fewn cyfanswm y terfyn Awdurdodedig ar gyfer benthyca allanol, a'r ffin Weithredol.

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitemau 4 a), b), c) and d).

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Meirion Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Eryl Evans, Raymond Evans, Keith Henson, Paul Hinge, Hugh Hughes, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, John Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Carl Worrall, Maldwyn Lewis (28)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Gwyn James, Gareth Lloyd (8)

 

Ymatal: (0)

 

 

Yn dilyn pleidlais PENDERFYNWYD:

 

5.      Nodi parthed y cynnydd arfaethedig yn Nhreth y Cyngor:

a)    Mai £5.440m yw’r ardoll y cymeradwyodd Awdurdod Tân Canolbarth a Gorllewin Cymru ar gyfer Cyngor Sir Ceredigion, sef cynnydd o £584k (12%).   Ar ôl darparu ar gyfer cyllid tybiedig gan Lywodraeth Cymru tuag at gostau Pensiynau, mae hyn yn cyfateb i gynnydd o 1.1% yn Nhreth y Cyngor.

b)    Bod y cynnydd arfaethedig yn Nhreth y Cyngor ar gyfer Gwasanaethau eraill y Cyngor (heb yr Ardoll Tân) yn cyfateb i 10.0%.

 

 

 

6.      Pennu Treth y Cyngor Band D o £1,726.05 ar gyfer 2024/25 at ddibenion Cyngor Sir Ceredigion, sef cynnydd o £172.45 neu 11.10%.

 

Cynhaliwyd pleidlais a gofnodwyd, fel y cytunwyd ac yn unol â Rheol 14.5 o Reolau Gweithdrefn y Cyngor a gynhwysir yng Nghyfansoddiad y Cyngor ar eitem 6.

 

O blaid: Shelley Childs, Bryan Davies, Catrin M S Davies, Clive Davies, Gareth Davies, Gethin Davies, Rhodri Davies, Amanda Edwards, Endaf Edwards, Eryl Evans, Keith Henson, Chris James, Ceris Jones, Ann Bowen Morgan, Caryl Roberts, Mark Strong, Wyn Thomas, Matthew Vaux, Alun Williams, Maldwyn Lewis (20)

 

Yn erbyn: Ifan Davies, Marc Davies, Meirion Davies, Elaine Evans, Elizabeth Evans, Gwyn Wigley Evans, Keith Evans, Raymond Evans, Rhodri Evans, Wyn Evans, Paul Hinge, Hugh Hughes, Gwyn James, Gareth Lloyd, John Roberts, Carl Worrall (16)

 

Ymatal: (0)