Eitem Agenda

Gwnaeth y Cadeirydd groesawu Arweinydd y Cyngor, y Cynghorydd Bryan Davies, a’r Aelod Cabinet Alun Williams, Diana Davies a Rob Starr, Swyddogion, i gyflwyno’r adroddiad.

Cyflwynodd Rhan 6 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 drefn berfformio newydd ar sail Hunanasesiad ar gyfer Prif Gynghorau.

Mae'r Adroddiad Hunanasesiad ar gyfer 2022/23 yn cyflawni gofynion y ddau: • Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 – gosod ac adolygu cynnydd yn erbyn ein Hamcanion Llesiant Corfforaethol

• Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 - y ddyletswydd i adolygu'r perfformiad, ymgynghori ar berfformiad, adrodd ar berfformiad, trefnu Asesiad Panel Perfformiad ac ymateb i’r Asesiad Panel Perfformiad.

Adroddwyd yn dilyn adborth cadarnhaol gan gyfoedion Llywodraeth Cymru, cedwir fformat tebyg ar gyfer eleni i helpu i ledaenu negeseuon allweddol a'u cadw'n gryno, fel y gofynnodd Llywodraeth Cymru. Mae'r gwelliannau a wnaed eleni i gryfhau'r adroddiad fel a ganlyn:

• Darparu rhagor o fanylion am yr ymgynghoriad a'r ymgysylltu a wnaed yn ystod y flwyddyn a sut y caiff ei ddefnyddio.

• Darparu manylion ymgynghoriad y rhanddeiliaid i gefnogi hunanasesiad.

• Darparu rhagor o fanylion yn y sylwebaeth werthuso o berfformiad cyffredinol y Cyngor.

• Diweddaru'r Cynllun Gweithredu Hunanasesiad, gan ychwanegu'r camau gweithredu newydd a nodwyd ynghyd â diweddariad cynnydd.

• Ehangu'r adran feincnodi (mae gwaith pellach yn mynd rhagddo i ddatblygu hyn ar y cyd â Data Cymru).

• Ychwanegwyd adran "Strwythur y Cyngor" i ddarparu manylion am sut mae'r Cyngor wedi'i strwythuro.

• Yn cynnwys dolenni i adroddiadau a strategaethau cysylltiedig eraill, sy'n cael ei ystyried yn arfer gorau.

Mae gan y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio cyfrifoldeb statudol i ystyried yr Adroddiad Hunanasesiad a gwneud argymhellion ar y canfyddiadau a'r camau y mae'r Cyngor yn bwriadu eu cymryd. Cafodd yr Adroddiad ei ystyried yn ei gyfarfod ar 27 Medi 2023 ac fe gafodd yr adroddiad ei gymeradwyo i fwrw ymlaen i'w gymeradwyo yn y Cabinet a'r Cyngor. Ni wnaed unrhyw argymhellion ffurfiol i'r casgliadau na'r gweithredoedd, er bod mân newidiadau fformatio wedi'u gwneud i wella ansawdd yr adroddiad cyn y Pwyllgor Trosolwg a Chraffu. Yn dilyn cymeradwyaeth y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio, mae'r broses o gynhyrchu Adroddiad Hunanasesiad 2022/23 bellach wedi'i gwblhau ac ni ellir ei ddiwygio ymhellach.

Disgwylir i'r Adroddiad Hunanasesu fynd ymlaen i'r Cabinet ar 7 Tachwedd 2023 a'r Cyngor ar 14 Rhagfyr 2023, cyn cael ei gyflwyno i Weinidogion, Estyn ac Archwilydd Cyffredinol Cymru, yn ogystal â chael ei gyhoeddi ar y wefan. Rhan o'r drefn Perfformiad Hunanasesiad newydd yw'r ddyletswydd i gynnal Asesiad Panel Perfformiad unwaith ym mhob cylch etholiadol. Bwriad Asesiadau Panel yw darparu persbectif annibynnol ac allanol o'r graddau y mae'r Cyngor yn bodloni gofynion perfformiad Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021. Y nod yw cefnogi Cynghorau i gyflawni eu dyheadau drwy ddatblygu a deall sut maent yn gweithredu a sut y gallant sicrhau eu bod yn gallu darparu gwasanaethau effeithiol yn y tymor hir. Mae Asesiad Perfformiad Panel cyntaf y Cyngor yn cael ei drefnu ar gyfer chwarter cyntaf 2024/25 a'i gefnogi gan Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru. Bydd gwaith paratoi, fel penodi'r Panel a chwmpasu'r Asesiad yn cael ei wneud dros y misoedd nesaf.

Yn ystod y drafodaeth, nodwyd y canlynol:

·       Gwnaeth yr Aelodau longyfarch a chanmol pawb a oedd ynghlwm â chynhyrchu’r adroddiad Hunanasesu gan nodi ei fod yn ddogfen arbennig ac yn hawdd i’w darllen. Gwnaeth Arweinydd y Cyngor hefyd ddiolch i Swyddogion am eu gwaith caled wrth gynhyrchu’r ddogfen.

Yn dilyn trafodaeth, gofynnwyd i Aelodau'r Pwyllgor ystyried yr argymhelliad canlynol:

·       Derbyn Adroddiad Hunanasesu 2022/23 gan gynnwys yr Adolygiad Blynyddol o Amcanion Perfformiad a Llesiant.

Sicrhau bod y Pwyllgor Trosolwg a Chraffu yn cael ei ddiweddaru ar gynnydd paratoi Adroddiad Hunanasesu 2022/23 gan gynnwys Adolygiad Blynyddol o Amcanion Perfformiad a Llesiant.

Cytunodd Aelodau'r Pwyllgor i dderbyn Adroddiad Hunanasesiad 2022/23 gan gynnwys yr Adolygiad Blynyddol o Amcanion Perfformiad a Llesiant.

Diolchodd y Cadeirydd i'r Aelod Cabinet a'r Swyddogion am fynychu a chyflwyno'r wybodaeth i'r Pwyllgor.