Eitem Agenda

Cyflwynodd y Cynghorydd Alun Williams (Aelod Cabinet dros Wasanaethau Gydol Oes a Lles) adroddiad y Gwasanaeth Adolygu Annibynnol Chwarter 4 2022/2023. Caiff adroddiadau chwarterol eu rhoi gerbron y Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Cymunedau Iachach fel rhan o'r ystyriaeth barhaus o'r pwnc i sicrhau bod yr Awdurdod Lleol yn cyflawni ei ddyletswyddau fel y Rhiant Corfforaethol. Roedd yr adroddiad hwn yn cynnwys y safonau a'r targedau cenedlaethol a lleol a ddefnyddiwyd i fesur y canlyniadau ar gyfer plant oedd yn derbyn gofal a phlant oedd wedi gadael gofal adeg eu cyfarfod adolygu, ac roedd yn cynnwys Dangosyddion Perfformiad Llywodraeth Cymru. Ar sail y wybodaeth oedd ar gael a'r hyn a fynegwyd yn ystod y cyfarfod adolygu, daw'r Swyddog Adolygu Annibynnol i farn broffesiynol ynghylch effeithiolrwydd cynllun gofal y plentyn/person ifanc o ran bodloni ei anghenion, a gall argymell newidiadau i'r cynllun gofal. Yn ystod y cyfarfod adolygu, roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol yn ystyried a oedd angen cymorth ar y plentyn/person ifanc i adnabod pobl eraill berthnasol i gael Cyngor cyfreithiol/cymryd camau ar ei ran. Roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol o'r farn bod angen cymryd y cam hwn ar gyfer 7 plentyn yn ystod y cyfnod hwn. Yn ogystal, roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol yn ystyried a oedd unrhyw dramgwydd yn erbyn hawliau dynol y plentyn/person ifanc ac, os oedd yn, gallai gyfeirio'r achos i CAFCASS Cymru. Ni chododd yr angen i wneud hynny mewn unrhyw gyfarfod adolygu yn ystod y cyfnod hwn.

Roedd yr adroddiadau hyn yn cael eu hystyried o fewn Cyfarfodydd Sicrhau Ansawdd Plant oedd yn Derbyn Gofal Amlasiantaethol oedd yn cwrdd bob chwarter; roedd y cyfarfodydd hyn yn gyfle i nodi a gweithredu ar berfformiad a materion eraill oedd yn ymwneud â'r maes gwaith hwn. Roedd yr adroddiadau hyn hefyd yn cael eu cylchredeg a'u hadolygu gan Grŵp Rhianta Corfforaethol yr Awdurdod Lleol, a chynhaliwyd y cyfarfodydd hyn bob chwarter. Aeth y Cynghorydd Alun Williams ymlaen i gyflwyno Crynodeb o'r Pwyntiau Allweddol a nodwyd ar dudalen 2 yr adroddiadau.

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb gan y Swyddogion a’r Cynghorydd Alun Williams. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Roedd nifer o resymau am y cynnydd yn nifer y plant sy’n derbyn gofal, gan gynnwys effaith yr argyfwng costau byw, amrywiol gymhlethdodau a’r gwell cyfradd ymateb o ran atgyfeiriadau.

·       O dan gynlluniau Llywodraeth Cymru i ddileu’r gallu i wneud elw o ofalu am blant sy’n derbyn gofal, roedd yr awdurdod lleol wrthi’n datblygu adnoddau mewnol mewn 3 lleoliad ar draws y sir ac roedd disgwyl i’r rhain agor yn 2024. Er bod gan Geredigion lai o unigolion mewn lleoliadau y tu allan i’r sir o gymharu ag awdurdodau lleol eraill, yr amcan oedd caniatáu i blant aros yn eu cymunedau lleol a chaniatáu iddynt gadw cysylltiadau â’u teuluoedd a’r ysgolion.

·       O ystyried yr adnoddau a oedd eu hangen, y prinder manylion a oedd wedi dod i law oddi wrth y Swyddfa Gartref a’r pwysau ariannol ar gyllideb yr awdurdod lleol, codwyd pryderon ynghylch y modd y gweithredir y Protocol y Cynllun Trosglwyddo Cenedlaethol o ran Plant ar eu Pennau eu Hunain sy’n Ceisio Lloches.

·       Roedd gofalwyr maeth ychwanegol wedi’u recriwtio’n ddiweddar ond araf a chyson oedd yr ymgyrch ar y cyfan. Gan fod y cohort presennol o ofalwyr maeth yn heneiddio, anogwyd yr Aelodau i recriwtio yn eu cymunedau.

·       Roedd sicrhau Cynllun Parhad erbyn yr ail adolygiad, os nad oedd cynlluniau ar gyfer dychwelyd adref wedi’u rhoi ar waith, yn dibynnu ar nifer o ffactorau gan gynnwys yr angen i gael cyngor arbenigol, a allai arwain at oedi. Roedd yn allweddol sicrhau bod y penderfyniad iawn yn cael ei wneud yn hytrach na phenderfyniad sydyn.

·       Roedd yr ysgolion wedi nodi athrawon ar gyfer Plant sy’n Derbyn Gofal ac arweinydd diogelu dynodedig. Roedd pob ysgol yn canolbwyntio ar anghenion y plant ac roedd ganddynt ddyletswydd gofal i bawb.

Yn dilyn cwestiynau gan Aelodau’r Pwyllgor, cytunwyd i nodi cynnwys yr adroddiad a'r lefelau gweithgarwch gyda'r Awdurdod Lleol.