Eitem Agenda

 Diolchodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol, Barry Rees, y Pwyllgor am y cyfle i drafod y mater dan sylw. Rhoddwyd trosolwg o'r newidiadau a gynigiwyd yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus a gynhaliwyd rhwng Hydref a Rhagfyr 2022 ar y gwaith o ddiwygio TGAU gan Gymwysterau Cymru, corff statudol annibynnol a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Fe fyddai'r penderfyniad terfynol yn cael ei wneud gan Lywodraeth Cymru a bwrdd arholi CBAC fyddai’n gweithredu'r newidiadau. 

Cyhoeddwyd canlyniadau'r ymgynghoriad yn ddiweddar iawn a dyna pam rhoddir diweddariad ar lafar yn hytrach nag adroddiad ysgrifenedig. Gellid nodi nifer o bryderon o'r canlyniad, gan gynnwys cyfuno Bioleg, Cemeg a Ffiseg i greu TGAU y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl), a fyddai'n arwain at ddileu TGAU gwyddoniaeth ar wahân (Dyfarniad Triphlyg) a gynigir gan 80% o ysgolion Cymru. 

Roedd y dystiolaeth o ddeilliannau'r Ymgynghoriad yn awgrymu bod consensws yr 456 o ymatebwyr wedi cael ei ddiystyru, fel yr adlewyrchir yn y canfyddiadau isod:  

• Yn gyffredinol, i ba raddau ydych chi’n cytuno neu’n anghytuno â’n cynnig ar gyfer TGAU Y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl)? Roedd 13% yn cytuno â’r cynnig ar gyfer TGAU y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl), gyda 78% yn anghytuno.
• I ba raddau ydych chi’n cytuno neu’n anghytuno bod y cynnig ar gyfer TGAU Y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl) yn bodloni anghenion rhesymol dysgwyr yng Nghymru? Roedd 12% yn cytuno bod y cynnig ar gyfer TGAU Y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl) yn bodloni anghenion dysgwyr yng Nghymru, gyda 75% yn anghytuno.

Er gwaethaf yr ymatebion clir, roedd Cymwysterau Cymru wedi cyhoeddi y byddai TGAU y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl) yn cael ei ddatblygu, gan ddisodli TGAU gwyddoniaeth ar wahân. Gallai'r penderfyniad hwn arwain at heriau i ddisgyblion a oedd yn dymuno dilyn llwybrau traddodiadol, megis astudio meddygaeth neu filfeddygaeth yn y brifysgol ac ar gyfer prentisiaethau. Fel yr amlinellwyd yn Strategaeth Gorfforaethol yr awdurdod lleol, un amcan oedd hybu’r economi, cefnogi busnesau a galluogi cyflogaeth, felly, roedd sgiliau gwyddonol cryf yn allweddol ar gyfer mentrau lleol megis AberInnovation a Chanolfan Bwyd Cymru.  Eglurodd Barry Rees fod gwybodaeth wedi ei rhannu am y cynigion gydag arweinwyr y Grwpiau Gwleidyddol, Cadeirydd y Pwyllgor a'r Aelod Cabinet perthnasol.

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb gan Barry Rees. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Roedd y sector addysg uwch yn rhan o'r ymgynghoriad ac wedi cadarnhau fod y llwybr o’r TGAU Dyfarniad Dwbl i Safon Uwch ac ymlaen i addysg uwch yn ddilys. Er hyn, codwyd pryderon gan Swyddogion ac Aelodau y byddai'n creu llwybr anoddach i ddisgyblion o'i gymharu â disgyblion yn Lloegr a fyddai'n elwa o astudio TGAU gwyddoniaeth ar wahân ac a fyddai'n cadw'r llwybr llinellol.

·       Mynegwyd pryderon fod y newidiadau fyddai'n cael eu cyflwyno o fis Medi 2025 ymlaen yn gam sylweddol yn ôl ac y byddai'n atal disgyblion rhag arbenigo mewn pynciau.

·       Awgrymwyd y gallai'r newidiadau fod yn sgil diffyg athrawon, fodd bynnag, byddai'r ateb hwn yn creu problem arall.

·       Roedd newidiadau yn cael eu cynnig ar gyfer pynciau eraill hefyd. Bydd adroddiad yn cael ei gyflwyno mewn cyfarfod diweddarach.

·       Holwyd am y rhesymeg y tu ôl i’r newidiadau. Nodwyd bod uchelgais i roi addysg gytbwys i ddisgyblion.  Yn ogystal, byddai'n caniatáu peth amser yn y Cwricwlwm i ddisgyblion astudio pynciau eraill gan gynnwys Bagloriaeth Cymru. Ystyriwyd bod cyfuniad o bynciau traddodiadol/ academaidd a galwedigaethol yn bwysig ond roedd tynnu’r dewis oddi wrth ddisgyblion yn peri pryder.

·       Y cam nesaf i Gymwysterau Cymru oedd cyflwyno'r cynigion yn ffurfiol i Lywodraeth Cymru i benderfynu yn eu cylch. Yn ystod y cyfnod hwn, roedd cyfleoedd i fynegi barn am y newidiadau wrth y rhai sy'n gwneud penderfyniadau, a dau ffigwr allweddol (Prif Weithredwr Cymwysterau Cymru a Jeremy Miles AS, y Gweinidog Addysg a'r Gymraeg).

·       Mynegodd yr aelodau bryderon ynghylch a fyddai'r newidiadau yn cael effaith ar geisiadau i brifysgolion. Honnodd Cymwysterau Cymru y byddai TGAU y Gwyddorau (Dyfarniad Dwbl) yn ddigonol gan fod y pwyntiau ar gyfer mynediad yn seiliedig ar raddau Safon Uwch. Roedd cyrsiau megis meddygaeth eisoes yn anodd i gael lle arnynt o ystyried y graddau uchel oedd eu hangen, ac o ganlyniad, sefydlwyd cyrsiau sylfaen. Roedd hyn yn creu llwybr hir i ddisgyblion gyrraedd eu nod, fodd bynnag, byddai'r newidiadau a gynigir yn ei gwneud hi’n fwy heriol eto.

Yn dilyn argymhellion gan Aelodau'r Pwyllgor, cytunwyd y byddai’r Cyfarwyddwr Corfforaethol Barry Rees yn drafftio llythyr i'w anfon at Brif Weithredwr Cymwysterau Cymru, a Llywodraeth Cymru a Jeremy Miles AS, Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, i fynegi pryderon dwfn gan ganolbwyntio ar dair egwyddor: tynnu'r dewis oddi wrth y disgyblion, diystyru barn yr ymatebwyr a'r effaith ar lwybr addysgol disgyblion. Cytunwyd y byddai'r llythyr yn cael ei rannu gyda'r Pwyllgor a'i gyflwyno yn enw’r Pwyllgor.