Eitem Agenda

Cyflwynodd Sarah Groves-Phillips yr adroddiad ar yr asesiad o anghenion llety

Sipsiwn a Theithwyr, a'r ddyletswydd i ddarparu ar gyfer safleoedd lle mae'r asesiad yn nodi angen, sydd wedi dod yn ofynion statudol o dan Adran 101 o Ddeddf Tai (Cymru) 2014.

Diben Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr yw sicrhau bod Awdurdodau Lleol yn cael gwell dealltwriaeth o faint o leiniau sydd eu hangen ar gyfer Sipsiwn a Theithwyr yn eu hardal, ac fe ddylai ffurfio sylfaen dystiolaeth gadarn ar gyfer polisïau cynllunio lleol sy'n diwallu'r anghenion hynny.

Rhaid cynnal yr Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr o leiaf bob pum mlynedd, ac yn y cyd-destun hwn cyhoeddodd Llywodraeth Cymru ‘Canllawiau Cynnal Asesiadau o Anghenion Llety Sipsiwn a Theithwyr’ (2015) i gynorthwyo Awdurdodau Lleol i lunio asesiad cadarn o anghenion llety Sipsiwn a Theithwyr yn eu hardal.

         Cyflwynodd Cyngor Sir Ceredigion Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr i Lywodraeth Cymru ym mis Ionawr 2020, a derbyniodd adborth yn gofyn am waith pellach ar yr angen posibl am safle tramwy yn y sir. Fodd bynnag, yn dilyn y cyngor hwn, dechreuodd pandemig Covid-19 ac roedd hyn yn gwneud hi’n anodd iawn ymgysylltu. Felly, rhoddodd Llywodraeth Cymru estyniad tan fis Chwefror 2022 i bob Awdurdod Cynllunio Lleol gynnal eu Hasesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr, er mwyn caniatáu digon o ymgysylltu â'r gymuned Sipsiwn-Teithwyr. Paratowyd yr Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr mewn ymgynghoriad â'r Grŵp Llywio Sipsiwn-Teithwyr.

         Dywedodd y Swyddog fod yr adroddiad hwn yn cyflwyno canlyniadau Asesiad

         o Lety Sipsiwn a Theithwyr 2022 a gynhaliwyd gan yr Awdurdod.

Ar hyn o bryd, nid oes unrhyw safleoedd Sipsiwn a Theithwyr gan yr awdurdod lleol, a dim ond un safle preifat awdurdodedig sydd yn y sir. Nid oes unrhyw ddarpariaeth barhaol chwaith ar gyfer siewmyn. Credir bod Teithwyr Newydd yn y sir ond nid oes gan y Cyngor unrhyw gofnod o’u lleoliad. Ers mis Mehefin 2016, mae ethnigrwydd wedi ei gynnwys ym mhroses ymgeisio’r gofrestr dai a chanfuwyd pedwar aelod o’r Gymuned Sipsiwn a Theithwyr - tri sydd ddim yn byw yng Ngheredigion ar hyn o bryd ac un sy’n byw mewn llety brics a morter. Mae dau aelod arall o’r Gymuned Sipsiwn a Theithwyr mewn llety brics a morter ers nifer o flynyddoedd a hynny cyn bod modd canfod ethnigrwydd drwy broses ymgeisio’r gofrestr dai.

Yn ôl y disgwyl, bu’n eithriadol o anodd lleoli’r boblogaeth darged ar gyfer yr asesiad hwn. Ar sail y nifer bach iawn o holiaduron a ddychwelwyd a’r cyfweliadau/ymweliadau safle a gynhaliwyd ynghyd â’r trafodaethau gyda Llywodraeth Cymru, daw’r asesiad i’r casgliad nad oes angen safle preswyl parhaol ar gyfer Sipsiwn a Theithwyr yn y sir, ac ar ôl gwaith ymgysylltu pellach gyda pherchennog y tir a phreswylwyr y safle ym Mhlwmp, nid oes angen safle tramwy. Fodd bynnag, mae angen gwneud gwaith pellach gyda pherchennog y tir a’r preswylwyr i drefnu'n ffurfiol ar gyfer 'safle a oddefir' a ganiateir o dan ganllawiau Llywodraeth Cymru yn ogystal ag ystyried gwelliannau posibl.

Ar ôl i Lywodraeth Cymru gymeradwyo Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr 2022, bydd angen Asesiad arall ymhen 5 mlynedd.

         Ar ôl trafod, cytunodd Aelodau’r Pwyllgor i argymell i’r Cabinet:

·         fod Asesiad o Lety Sipsiwn a Theithwyr 2022 yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru er mwyn ei gymeradwyo.