Lleoliad: Hybrid - Neuadd Cyngor Ceredigion, Penmorfa, Aberaeron /o bell trwy fideo-gynadledda
Cyswllt: Neris Morgans
Rhif | eitem |
---|---|
Ymddiheuriadau Cofnodion: |
|
Cyhoeddiadau'r Cadeirydd Cofnodion: Dim. |
|
Datgelu buddiannau personol / buddiannau sy’n rhagfarnu Cofnodion: Nid oedd unrhyw
ddatganiadau o fuddiannau personol/ buddiannau sy’n rhagfarnu. |
|
Cofnodion: CADARNHAWYD bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor a gynhaliwyd ar 10
Gorffennaf 2024 yn gywir. Materion yn codi: O ran eitem 10, esboniodd y Swyddog Polisi Iaith fod neges
e-bost wedi’i hanfon at Gorff Llywodraethol Ysgol Gynradd Talgarreg. |
|
Strategaeth Iaith Ceredigion 2024-2029 Cofnodion: Esboniodd y
Swyddog Polisi Iaith mai diben yr adroddiad oedd cyflwyno Strategaeth Iaith Ceredigion 2024-29 i’r Pwyllgor
cyn y byddai’r Strategaeth yn mynd gerbron y Cabinet i’w chymeradwyo ar 3
Rhagfyr 2024. Cynhaliwyd ymgynghoriad cyhoeddus ynghylch y Strategaeth rhwng 26
Gorffennaf a 31 Awst 2024. Ystyriwyd pob un o’r 72 o ymatebion a ddaeth i law a
lle bo’n briodol, cafodd mân newidiadau eu gwneud i’r Strategaeth er mwyn
adlewyrchu’r awgrymiadau a amlinellwyd yn nhudalennau 2-7 yr adroddiad. Byddai
rhai o’r newidiadau yn gwella’r broses ar gyfer monitro a mesur y cynnydd a
wneid o ran pob cam gweithredu yn y Strategaeth. Byddai Fforwm
Dyfodol Dwyieithog Ceredigion yn parhau gyda chymorth pedwar grŵp
strategol newydd a fyddai’n canolbwyntio ar feysydd gwaith penodol (Dysgu, Byw,
Perthyn a Llwyddo). Diolchodd y
Swyddog Polisi Iaith i’r Tîm Polisi a Pherfformiad am ddadansoddi’r ymatebion
ac am baratoi’r adroddiad adborth yn dilyn yr ymgynghoriad. Roedd 53% o’r rhai
a ymatebodd i’r ymgynghoriad yn cytuno â gweledigaeth gyffredinol y
Strategaeth. Roedd 44% o’r rhai a ymatebodd i’r ymgynghoriad wedi nodi eu bod
yn Gymry ac roedd 28% wedi nodi mai Prydeinig oeddynt. Cydnabuwyd nad oedd yr
ymgynghoriad wedi’i gynnal yn y modd mwyaf effeithiol o ystyried iddo gael ei
gynnal yn ystod cyfnod a oedd yn cyd-daro â gwyliau’r haf. Roedd llai o
gyfleoedd ar gael felly ar gyfer sesiynau wyneb yn wyneb. Byddai’r gwersi a
ddysgwyd o’r ymarfer ymgynghori yn allweddol wrth ymgynghori ynghylch
Strategaeth nesaf y Gymraeg. Mynegwyd pryder
nad oedd 56% o’r rhai a ymatebodd yn teimlo bod ganddyn nhw na’u sefydliadau
rôl o ran ceisio gwireddu gweledigaeth y Strategaeth. O ystyried hyn, dywedwyd
ei bod yn hanfodol adolygu aelodaeth Fforwm Dyfodol Dwyieithog Ceredigion.
Roedd yr Aelodau yn cefnogi’r angen i Fforwm Dyfodol Dwyieithog Ceredigion fod
yn fwy cynhwysol. Cyfeiriodd y
Cynghorydd Gwyn Wigley Evans at e-bost a anfonwyd at Aelodau’r Pwyllgor gan Dr
Jeff Smith ar ran Cymdeithas yr Iaith. Roedd yr e-bost yn codi pryderon
ynghylch diffyg uchelgais yr awdurdod lleol ac yn benodol y targed o weld cynnydd o 1.5% yn nifer y siaradwyr Cymraeg erbyn
2029. Yn ôl Cymdeithas yr Iaith, dylai’r cynnydd fod yn 5% sef targed tebyg
i’r un yr oedd Cyngor Sir Powys wedi’i osod. Esboniodd y Swyddog Polisi Iaith fod gwaith manwl wedi’i wneud yn y cefndir i sicrhau bod y ffigwr yn un cadarn ac i ystyried a oedd unrhyw dystiolaeth newydd yn awgrymu y dylai’r ffigwr gael ei ddiwygio ymhellach. Eglurodd fod yna dystiolaeth ystadegol gref i gadw at y targed o gynyddu nifer y siaradwyr Cymraeg 1.5% erbyn 2029 (612 o siaradwyr yn seiliedig ar linell sylfaen 2021). Nid oedd tystiolaeth glir i gefnogi targed o 5% fel yr oedd Cymdeithas yr Iaith yn ei argymell, felly awgrymodd y Swyddog y dylai unrhyw dystiolaeth ynghylch hyn gael ei rhannu â Gwasanaeth Polisi a Pherfformiad yr awdurdod lleol a hi ei hunan. Ar ôl trafod hyn â Swyddog Iaith Gymraeg Cyngor Sir Powys, cafodd wybod nad oedd Strategaeth Iaith newydd y ... Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 5. |
|
Adroddiad Blynyddol Cered: Menter Iaith Ceredigion Cofnodion: Rhoddodd Steffan
Rees, Arweinydd Tîm Cered gyflwyniad i’r Pwyllgor yn
amlinellu’r canlynol: ·
Nod a
Chyfraniad Strategol Cered ·
Cyllid,
Strwythur a Staffio ·
Partneriaid ·
Targedau
2024-25, Themâu
ac Uchafbwyntiau ·
Crynodeb Codwyd y prif
bwyntiau canlynol yn ystod y trafodaethau: · Nid oedd dim cynlluniau i ymestyn y ‘Clwb
Roc’ a oedd yn cael ei gynnig yn Ysgol Penglais ar hyn o bryd i ysgolion eraill
y sir am fod yr adnoddau yn brin, ond byddai ystyriaeth yn cael ei
roi i wneud
hynny wrth i'r prosiect fynd
yn ei flaen.
· Pan fyddai offer cyfieithu yn cael ei
logi, ni fyddai cyfieithydd yn cael ei gynnwys gyda’r offer. Roedd Cered yn ymwybodol o’r heriau yr oedd cymunedau lleol a Chynghorau Cymuned yn eu
hwynebu wrth geisio canfod cyfieithwyr. Mewn rhai achosion mae
siaradwyr Cymraeg wedi cael eu defnyddio
fel sylwebyddion mewn digwyddiadau yn hytrach na
llogi cyfieithwyr. · Roedd trafodaethau’n parhau rhwng Cered a Swyddog Polisi Iaith Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel
Dda ynghylch cefnogi’r defnydd a wneir o’r Gymraeg yn Ysbyty Cyffredinol
Bronglais. Roedd sesiwn gyda’r meddygon iau wedi’i chynnal yn ddiweddar. · Roedd Cynllun Gohebwyr Ifanc Chwaraeon
Ceredigion ar hyn o bryd yn canolbwyntio ar gynnig cyfleoedd i bobl ifanc roi
cynnig ar sylwebu ar gemau pêl-droed ar wasanaeth Cymru Sport.
Awgrymodd un o’r Aelodau y gallent hefyd ysgrifennu adroddiadau yn y papurau
newydd lleol (e.e. y papurau bro). · Teimlai’r Aelodau fod y cyllid craidd o
£120,626.00 drwy gynllun grantiau Llywodraeth Cymru i hyrwyddo a hwyluso’r
defnydd o’r Gymraeg yn annigonol. Roedd y cyllid hwn yn cael ei ddefnyddio i
gyflogi staff a chostau cysylltiedig. Roedd gostyngiad wedi bod yn nifer y
staff dros y blynyddoedd am nad oedd y ffigwr wedi cynyddu ers 2015-16.
Dywedwyd bod y Swyddogion a’r Aelodau Etholedig yn codi mater diffyg cyllid i
gefnogi’r Gymraeg o fewn awdurdodau lleol gyda Llywodraeth Cymru ar bob cyfle
posibl. Roedd gweddill cyllid Cered yn dod oddi wrth
yr awdurdod lleol ac roedd yn cael ei ddefnyddio i ariannu prosiectau a
gweithgareddau. Gwnaeth yr
Aelodau longyfarch Cered a diolch i bawb yn y tîm am
eu gwaith o gofio’r cyllid cyfyngedig yr oeddent yn
ei dderbyn. CYTUNWYD i
dderbyn yr adroddiad blynyddol fel cofnod o waith Cered
yn ystod y cyfnod dan sylw ac i nodi gwaith y Fenter wrth hyrwyddo a datblygu
defnydd y Gymraeg yng Ngheredigion. |
|
Adroddiad Blynyddol Theatr Felinfach Cofnodion: Rhoddwyd
ystyriaeth i’r adroddiad ar weithgaredd Theatr Felinfach
rhwng Ebrill - Medi 2024 ac i’r uchafbwyntiau a’r rhaglen waith rhwng Hydref 24
– Mawrth 2025. Roedd creadigrwydd, y celfyddydau a chyfranogi yn rhan annatod o
ddiwylliant Ceredigion ac roedd Theatr Felinfach yn
gweithredu fel canolbwynt i’r egni a’r uchelgais creadigol oedd yn byrlymu drwy
ardaloedd gwledig y sir. Roedd Theatr Felinfach yn
gyrchfan greadigol, Gymreig a dwyieithog naturiol a chroesawgar i unigolion,
grwpiau a mudiadau, cyfranogwyr a chynulleidfaoedd. Darparwyd
trosolwg o'r canlynol fel y nodwyd yn yr adroddiad: · Gwerthoedd a chyfraniad Theatr Felinfach i Strategaethau ehangach · Cyllid, Strwythur a Staffio · Partneriaid · Gweithgaredd Theatr Felinfach
yn 6 mis cyntaf 2024-25 · Blaenoriaethau’r 6 mis i ddod Nodwyd y byddai
pwyntiau gwefru ar gyfer cerbydau trydan yn cael eu gosod ar y campws yn fuan.
Rhoddwyd cyflwyniad i’r Pwyllgor a oedd yn amlinellu’r amrywiol weithgareddau
yr oedd Theatr Felinfach yn eu cynnig. Bu i’r Aelodau
ganmol gwaith pawb yn Theatr Felinfach gan nodi eu
hymrwymiad a’u parodrwydd i ddarparu cyfleoedd i bobl o bob oed, o un
genhedlaeth i’r nesaf. CYTUNWYD i dderbyn yr adroddiad blynyddol fel cofnod o waith Theatr Felinfach yn ystod y cyfnod dan sylw ac i nodi gwaith y theatr yn hybu a datblygu lles, datblygu sgiliau a’r defnydd o’r Gymraeg yng Ngheredigion. |
|
Hybu hyder a hyrwyddo'r Gymraeg a Chymreictod yn y gweithle Cofnodion: Rhoddodd y
Swyddog Polisi Iaith drosolwg o’r gweithgareddau, adnoddau ac ymgyrchoedd oedd
yn hybu hyder a hyrwyddo’r Gymraeg a Chymreictod yn y gweithle Cyfeiriwyd at y
canlynol: · Fforwm Dyfodol Dwyieithog – Dulliau Mwy
Strategol · GWENA 'Mae’n ddydd Gwener' · Recriwtio – Diweddariad · Ymgyrchoedd / Gweithgareddau Diolchodd y
Swyddog Polisi Iaith i Non Davies, Rheolwr Corfforaethol – Diwylliant am ei
chymorth yn ystod ei blwyddyn gyntaf yn y rôl. Diolchodd y
Cadeirydd i’r Swyddog Polisi Iaith am ei gwaith a’i brwdfrydedd ac am weithio’n
agos gyda gwasanaethau’r awdurdod lleol. Ychwanegodd iddi ymweld â Chartref
Gofal Preswyl Hafan y Waun yn ddiweddar ac iddi gael gwybod y byddai Huw Owen,
y Tiwtor Cymraeg yn mynd i’r cartref yn fuan i ddysgu rhai ymadroddion Cymraeg
i’r staff. CYTUNWYD i nodi’r
wybodaeth. |
|
Blaenraglen Waith Cofnodion: Nodwyd y byddai’r
canlynol yn cael eu cynnwys ar agendâu cyfarfodydd y dyfodol: · Diweddariad ar Fframwaith ALTE/ CEFR · Trosolwg o gyfrifon Cyfryngau Cymdeithasol
yr awdurdod lleol · Datblygu canllaw ar ddefnydd y Gymraeg ar
gyfer Cynghorau Tref a Chymuned |
|
Unrhyw fater arall y penderfyna’r Cadeirydd fod arno angen sylw brys gan y Pwyllgor Cofnodion: Dim. |