Agenda a Chofnodion

CYTUNWYD y byddai cais hwyr y Cynghorydd Sian Maehrlein am ollyngiad, yr eitem parthed Arweinwyr Grwpiau Gwleidyddol yn hybu a chynnal safonau ymddygiad uchel gan Aelodau Cyngor Sir Ceredigion - gan gynnwys y dyletswyddau sy’n ofynnol o dan adrannau 62-63 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 - a Thempled Cydymffurfio Arweinwyr Grwpiau Gwleidyddol, yn cael eu hystyried gyntaf ar yr agenda

Cadarnhau bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Moeseg a Safonau a gynhaliwyd ar 13 Hydref 2022 yn gywir

CYTUNWYD i gadarnhau bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor a gynhaliwyd ar 13 Hydref 2022 yn gywir.

Materion sy'n codi

Eitem 12 -  Llythyr Blynyddol yr Ombwdsmon 2021/22 - anfonwyd cais i swyddfa’r Ombwdsmon am golofn ychwanegol yn y tabl yn Llythyr Blynyddol yr Ombwdsmon a hynny ar gyfer achosion sydd wedi eu cyfeirio ond heb eu hymchwilio. Gwnaethant adrodd y byddant yn ystyried hyn yn eu Llythyr Blynyddol nesaf.

Eitem 13 -  Y diweddaraf am broses recriwtio'r Pwyllgor Moeseg a Safonau

a'r penodiadau i Is-bwyllgor Safonau Cydbwyllgor Corfforedig Canolbarth Cymru - cyflwynir adroddiad i gyfarfod y Cyngor trannoeth yn cadarnhau cymeradwyo Gail Storr yn aelod annibynnol/lleyg o’r Pwyllgor Moeseg a Safonau oddi ar 30 Gorffennaf 2023 hyd 27 Gorffennaf 2029.

Eitem 16 - cafodd hon ei haddasu a’i hystyried o dan eitem

7 ar yr agenda. Roedd y Datganiad o Weledigaeth a’r Hyfforddiant ar gyfer Cynghorau Tref a Chymuned yn y Flaenraglen Waith er ystyriaeth.

Eitem 17-  Roedd Fforwm Safonau Cadeiryddion Cymru Gyfan wedi cael ei ohirio cyn y Nadolig a byddai’n cael ei gynnal bellach ar 27/1/23. Roedd Swyddogion Monitro cynghorau Ceredigion a Phowys yn darparu cefnogaeth arall i’r Pwyllgor.

Gwnaeth y Swyddog Monitro gynghori’r Pwyllgor ynghylch y ceisiadau am ollyngiad a gafwyd oddi wrth gynghorwyr Cyngor Tref Ceinewydd a’r wybodaeth ychwanegol yr hoffai’r Pwyllgor ei chael cyn ystyried y ceisiadau.

Parthed sail (a) am ollyngiad, rhoddwyd y cyngor canlynol:

Canllawiau Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru, paragraff 3.51:

“Dim ond y Pwyllgor Safonau all ganiatáu'r oddefeb a bydd yn gwneud hynny yn ôl ei ddisgresiwn.

Bydd angen i'r Pwyllgor Safonau gydbwyso budd y cyhoedd o ran atal aelodau sydd â buddiannau rhagfarnus rhag cymryd rhan mewn penderfyniadau, yn erbyn budd y cyhoedd mewn penderfyniadau sy'n cael eu gwneud gan grŵp gweddol gynrychioliadol o aelodau'r Cyngor.

Os bydd methu rhoi caniatâd yn golygu na fydd cyngor neu bwyllgor yn sicrhau cworwm, mae'n ddigon posibl y bydd hyn yn sail dros ganiatáu gollyngiad.”

Ar ôl trafod penderfynodd y Pwyllgor ohirio’r gwaith o benderfynu ar y ceisiadau hyn a gofyn am y wybodaeth ganlynol oddi wrth y Clerc:

•         Faint o Gynghorwyr sydd ar Gyngor Tref Ceinewydd?

•         Faint o Gynghorwyr sy’n gorfod bod yn bresennol er mwyn bod cworwm yn y Cyngor?

•         Beth yw hanes a chyd-destun y ceisiadau hyn? 

•         A oes problem wedi bod o ran cworwm?

•         A yw pob cynghorydd sy’n weddill - sydd heb wneud cais am ollyngiad - yn gallu pleidleisio?

•         Os ceisir am ollyngiad er lles y gymuned, i ddatgan pam

•         A oes canllawiau ar gyfer Cynghorau Tref a Chymuned sy’n ymateb i geisiadau cynllunio fel ymgyngoreion statudol?

•         Ystyried gwahanu materion cynllunio a materion treth y cyngor/ ardrethi busnes mewn ceisiadau am ollyngiad

•         A oes angen i Gyngor y Dref fynd i'r afael ag unrhyw faterion ar frys?

•         Beth yw'r diffyg democrataidd os na roddir gollyngiad?

Mae'r Pwyllgor yn gofyn i'r clerc ddarparu ymateb drwy e-bost ac yn dweud bod croeso i’r clerc neu’r Cynghorwyr Tref ddod i’r cyfarfod nesaf.

Cysoni’r trothwyon ar gyfer rhoddion / lletygarwch ar draws pob Awdurdod yng Nghymru

Adroddwyd bod Swyddogion Monitro yng Nghymru yn ystyried a yw’n addas gofyn am farn y Pwyllgorau Safonau ynghylch cytuno ar drothwy cyffredin ymhlith holl awdurdodau Cymru, er mwyn cael cysondeb. Mae nifer o awdurdodau wedi dangos diddordeb mewn cael dull unedig. Gofynnwyd am farn y Pwyllgor Safonau ynghylch a oedd cefnogaeth i gymryd y cam hwn, a beth ddylai’r gwerth fod. Gan fod lefel bresennol Cyngor Sir Ceredigion (£21) yn is na’r gwerth sydd fwyaf cyffredin (£25), gofynnwyd am farn y Pwyllgor ynghylch cytuno mewn egwyddor i gynyddu trothwy Cyngor Sir Ceredigion o £21 i £25.

Pleidleisiodd y pwyllgor fel a ganlyn:

1 Yn erbyn

2 Yn erbyn

3 Yn erbyn

4 Yn erbyn

Ar ôl trafod, CYTUNWYD hefyd ar y canlynol:

Bod amrywiaeth leol yn dderbyniol, er y cytunnir mewn egwyddor â’r syniad o gysondeb.

Trafododd y Pwyllgor a ddylai’r Aelodau dderbyn rhoddion yn ogystal ag effaith gronnol rhoddion a oedd, ar eu pen eu hunain, yn disgyn o dan y trothwy. Dylai’r trothwy ar gyfer rhoddion i Aelodau’r Cyngor a Swyddogion fod yn cyd-fynd â’i gilydd.

Bydd y Pwyllgor yn ystyried y cynnig hwn ymhellach a bydd yn cael ei roi yn y Flaenraglen Waith i’w ystyried. Felly hefyd, o bosib, gan y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd, yn ôl yr angen. Dim ond y Cyngor all wneud newidiadau i’r Côd.

Rhoddwyd diweddariad i’r Pwyllgor am y gweithgarwch o ran cwynion a thueddiadau diweddar. CYTUNWYD i nodi cynnwys yr adroddiad.

CYTUNWYD i nodi cynnwys yr adroddiad.

Os oes achos o fynd yn groes i’r Côd, byddai’n ddefnyddiol pe bai llythyr yn mynd at y Cynghorydd, hyd yn oed os nad oedd angen cymryd camau pellach.

Yng nghyfarfod y Pwyllgor Moeseg a Safonau ar 13 Hydref, cytunwyd y byddai papur ar hunanwerthusiad y Pwyllgor Moeseg a Safonau yn cael ei ystyried yn y cyfarfod nesaf.

Roedd y Cadeirydd, yr Is-gadeirydd a’r Swyddogion wedi cyfarfod ac wedi drafftio holiadur er mwyn hunanwerthuso’r Pwyllgor Moeseg a Safonau yn flynyddol. Cyflwynwyd yr holiadur arfaethedig a chynigiwyd bod hunanwerthusiad yn cael ei gwblhau yn flynyddol gan aelodau’r Pwyllgor Moeseg a Safonau ar ddiwedd blwyddyn y cyngor.

CYTUNWYD i roi rhagor o ystyriaeth i’r hunanwerthuso o ran cael gwared ar yr opsiwn canolig yn yr holiadur hunanwerthuso ac ychwanegu cwestiwn ar effeithiolrwydd y Pwyllgor o ran llwyth gwaith agenda’r pwyllgor. Gofynnwyd i Aelodau’r Pwyllgor anfon eu hadborth ar yr hunanwerthuso erbyn y cyfarfod nesaf.

CYTUNWYD i nodi cynnwys yr adroddiad.

CYTUNWYD i nodi cynnwys y Flaenraglen Waith.

Dim.