Agenda a chofnodion drafft

i.       Ymddiheurodd y Cynghorydd Caryl Roberts am nad oedd yn gallu bod yn bresennol yn y cyfarfod oherwydd ymrwymiadau eraill y Cyngor.

ii.      Ymddiheurodd y Cynghorydd Gareth Davies, Aelod Cabinet ar gyfer Cyllid a Chaffael am nad oedd yn gallu bod yn bresennol yn y cyfarfod.

i.       Eglurodd y Cynghorydd Amanda Edwards nad oedd ganddi ddiddordeb personol yn eitem 4, ond ei bod wedi mynychu cyfarfod cyhoeddus i drafod Pwll a Neuadd Goffa Aberteifi.

ii.      Datganodd y Cynghorydd John Roberts fuddiant personol mewn perthynas ag eitem 6, mewn materion sy'n ymwneud â deiliaid Bathodyn Glas.

iii.    Datganodd y Cynghorwyr Rhodri Evans a Ceris Jones fuddiant personol mewn perthynas ag eitem 5.   

iv.    Datganodd y Cynghorydd Sian Maehrlein fuddiant personol mewn perthynas ag eitem 6.   

Eglurodd y Cadeirydd fod Rhian Bond, Cyfarwyddwr Cynorthwyol Gofal Sylfaenol wedi ymddiheuro y bore yma am ei hanallu i fynychu'r cyfarfod oherwydd ymrwymiadau gwaith eraill. Roedd hi wedi cytuno i fynychu'r cyfarfod yn ddiweddarach.

Eglurodd y Cynghorydd Catrin M S Davies (Aelod y Cabinet ar gyfer Diwylliant, Hamdden a Gwasanaethau Cwsmeriaid) fod y Cabinet wedi cytuno ar y 5ed o Ragfyr 2022 y byddai ail Ganolfan Lles y sir yn cael ei lleoli yn Aberteifi i wasanaethu de’r sir. Rhoddwyd caniatâd i’r swyddogion werthuso’r dewisiadau i nodi lleoliadau posib ar gyfer y Ganolfan Lles a’r cyfleusterau oedd eu hangen i ddarparu’r gwasanaethau arfaethedig. Penodwyd Alliance Leisure i ymgymryd â'r Astudiaeth Ddichonoldeb ac fe’i cefnogwyd gan Benseiri Roberts Limbrick a hefyd Strategic Leisure.

Gofynnwyd i’r astudiaeth ddichonoldeb ystyried y safleoedd posibl canlynol ar gyfer y Ganolfan Lles:

1.     Maes parcio Cae Ffair a Phwll a Neuadd Goffa Aberteifi

2.     Canolfan Hamdden Teifi

3.     Caeau Dolwerdd

Nodwyd bod y ffactorau canlynol yn bwysig wrth benderfynu ar safle i’w argymell:

 a)       Maint:

-        Maint y safle – y gallu i ddarparu ar gyfer adeilad y Ganolfan Lles a’r gofynion parcio.

 b)       Dalgylch / lleoliad / hygyrchedd:

-        Y dalgylch – pa safleoedd sy’n hygyrch ar gyfer y mwyaf o bobl.

-        Lleoliad – canol tref/ y tu allan i’r dref – hygyrchedd.

-        Hygyrchedd – trafnidiaeth gyhoeddus – y safleoedd bws agosaf.

-        Hygyrchedd – Llwybrau beicio.

 c)        Perchnogaeth:

-        Perchnogaeth y safle.

-        Cyfyngiadau cynllunio hysbys ac anawsterau cynllunio posib.

-        Effaith ar fannau gwyrdd.

-        Ystyriaethau Adeiladu – e.e. mynediad ar gyfer cerbydau adeiladu.

Roedd gwerthusiad o’r dewisiadau o ran y safleoedd wedi nodi bod gan bob un o'r safleoedd a werthuswyd y potensial i ddarparu ar gyfer y Ganolfan Lles newydd arfaethedig. Rhoddwyd crynodeb o werthusiad pob safle gan gynnwys y manteision a'r anfanteision yn yr adroddiad ac Atodiad A. Safle Pwll Coffa Aberteifi/ Maes Parcio Cae Ffair oedd yr un a ffafrir ar gyfer datblygu’r Ganolfan Lles. Unwaith y cytunwyd ar safle a ffafrir ar gyfer y Ganolfan Lles bydd y Model Pum Achos, sef y broses ymgeisio a ddynodwyd ar gyfer y Gronfa Gyfalaf Integreiddio ac Ailgydbwyso Iechyd a Gofal Cymdeithasol, yn cael ei ddilyn.

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb gan y Swyddogion a’r Cynghorydd Catrin M S Davies. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Codwyd pryderon ynghylch y posibilrwydd o golli parcio pe bai'r penderfyniad yn mynd gyda safle Pwll Coffa Aberteifi/ Maes Parcio Cae Ffair. Nodwyd y byddai hyn yn cael ei archwilio ymhellach yn yr astudiaeth ddichonoldeb.

·       Roedd yr aelodau yn teimlo bod Canolfan Hamdden Teifi mewn lleoliad da o ystyried pa mor agos ydyw at Ysgol Uwchradd Aberteifi a Choleg Ceredigion, ac fe awgrymwyd symud y ffordd sy’n rhoi mynediad i ochr y cae chwaraeon allan tuag at Heol Gwbert. Nododd swyddogion y byddai angen ystyried unrhyw effaith ar y maes chwaraeon a'r ysgol.

·       Cefnogodd y Pwyllgor ddatblygiad Canolfan Lles yn Aberteifi, ond nid ar gost y pwll nofio lleol gan fod nofio yn cael ei ystyried yn sgil hanfodol. Amlygwyd pan gymeradwyodd y Cabinet drosglwyddiad asedau Pwll a Neuadd Goffa Aberteifi i berchnogaeth y Cyngor ar 19.03.24, fod yr awdurdod lleol  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 4.

Croesawodd y Cadeirydd Kay Isaacs, Cyfarwyddwr Cynorthwyol ar gyfer Iechyd Meddwl Oedolion i'r cyfarfod.

Rhoddodd Kay Isaacs gyflwyniad i'r Pwyllgor yn amlinellu'r canlynol:

·       Trosolwg o Wasanaethau Iechyd Meddwl

·       Canolfan Iechyd Meddwl Cymunedol Gorwelion a darpariaeth trwy gyfrwng y Gymraeg

·       Ydy’r gwasanaeth iechyd meddwl yn Aberystwyth yn ddigon da?

·       Gwasanaeth Cyswllt Gofal Sylfaenol (PCLS)

·       Gwasanaethau Cymorth Iechyd Meddwl Sylfaenol Lleol (LPMHSS)- Ceredigion

·       Gwasanaethau Therapi Seicoleg Integredig (IPTS)

·       Tîm Iechyd Meddwl Cymunedol Oedolion Hŷn a darpariaeth trwy gyfrwng y Gymraeg

·       Clinig Cof a Gwasanaethau Dementia

·       Staff Meddygol - nifer y seiciatryddion / therapyddion lefel ymgynghori

·       Seicolegwyr Ymgynghorol a Hyfforddiant i Feddygon Teulu

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb gan Kay Isaacs. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Yn hanesyddol, y llwybr i'r Gwasanaeth Eilaidd oedd drwy feddyg teulu, fodd bynnag, roedd y gwasanaeth 'Galw 111 opsiwn 2 ar gyfer iechyd meddwl' yn darparu un pwynt cyswllt 24/7. Galluogodd hyn i unigolion gael eu hasesu i ddechrau gan ymarferydd iechyd meddwl dros y ffôn a chael eu trosglwyddo'n lleol naill ai i'r tîm gofal sylfaenol neu eilaidd yn ôl yr angen.

·       Roedd yr aelodau'n teimlo'n gryf y byddai'n fuddiol i feddygon teulu dreulio amser gyda'r Gwasanaethau Iechyd Meddwl i wella eu gwybodaeth a'u dealltwriaeth.

·       Awgrymwyd nad oedd y Gwasanaethau Iechyd Meddwl yn cael eu hariannu'n ddigonol a bod angen mwy o arian i gefnogi eu gwaith.

·       Roedd y Gwasanaeth Iechyd Meddwl i Oedolion a'r Heddlu gydweithio’n agos ac yn cyfathrebu’n ddyddiol a’i gilydd.

·       Roedd pwysigrwydd i sicrhau bod staff Cymraeg eu hiaith ar bob rota, ar y gwasanaeth 'Galw 111 opsiwn 2 ar gyfer iechyd meddwl' ac ar ymweliadau i gartrefi yn hanfodol, er mwyn galluogi'r claf i siarad yn ei iaith gyntaf pan oedd mewn gofid. Roedd Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda yn annog staff i fynychu dosbarthiadau Cymraeg a rhoddwyd amser gwarchodedig iddynt wneud hynny. Gwnaed pob ymdrech i sicrhau bod aelod o staff Cymraeg eu hiaith bob amser ar shifft, ond roedd hyn yn ddibynnol ar adnoddau.

·       Codwyd cwestiynau am allu'r gwasanaeth i ymdopi â'r galw. Nodwyd bod swydd wag parhaus yn y Tîm Cymunedol, ond yn gyffredinol, nid oedd unrhyw risg benodol o ran swyddi gwag ar hyn o bryd yn y Gwasanaethau Iechyd Meddwl.

Eglurodd y Cynghorydd Rhodri Evans y byddai'n tynnu sylw at bwysigrwydd sicrhau bod staff Cymraeg ar gael bob amser ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda, yn ei rôl fel Aelod o’r Bwrdd.

Yn dilyn cais gan y Pwyllgor, cytunodd Kay Isaacs i anfon gwybodaeth am y gwasanaeth 'Galw 111, opsiwn 2 ar gyfer iechyd meddwl' at Aelodau Etholedig i'w rhannu â thrigolion lleol.

Diolchodd y Cadeirydd i Kay Isaacs am ddod i'r cyfarfod ac am gyflwyniad manwl.

Cyflwynodd y Cynghorydd Alun Williams (Aelod y Cabinet ar gyfer Gydol Oes a Llesiant) adroddiad ar gyflawniadau Tîm Gofalwyr a Chymorth Cymunedol Ceredigion a’r cynnydd yn erbyn eu targedau a'u hamcanion y cytunwyd arnynt yn ystod y flwyddyn 2023-2024. Roedd y Tîm Gofalwyr a Chymorth Cymunedol yn dod a’r Swyddogion Datblygu Gofalwyr, Cysylltwyr Cymunedol a Swyddog Heneiddio'n Dda at ei gilydd i weithio mewn un tîm oedd yn canolbwyntio ar roi gwybodaeth, cyngor a chymorth i ofalwyr di-dâl a chefnogi aelodau'r gymuned yng Ngheredigion. Diffinnir gofalwr fel 'Unrhyw un sy'n gofalu, yn ddi-dâl, am ffrind neu aelod o'r teulu sydd, oherwydd salwch, anabledd, problem iechyd meddwl neu gaethiwed, yn methu ymdopi heb eu cymorth’. Roedd gan Ofalwyr hawl i fywyd y tu hwnt i'w rôl ofalu ac i wneud hynny, roedd angen gwasanaethau effeithiol arnynt i gefnogi'r bobl roeddent yn gofalu amdanynt ac ar eu cyfer nhw fel Gofalwyr yn eu rhinwedd eu hunain.

Darparodd Iwan Davies, Rheolwr Corfforaethol: Ymyrraeth Gynnar drosolwg o'r adroddiad i'r Pwyllgor.

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb gan y Swyddogion a’r Cynghorydd Alun Williams. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Llongyfarchwyd aelodau’r tîm am gynhyrchu adroddiad gweledol a hawdd i’w ddarllen.

·       Canmolwyd y Cysylltwyr Cymunedol am eu gwaith gwerthfawr ar draws y sir. 

·       Adolygodd y tîm eu gwaith, eu dulliau allgymorth yn barhaus a sut y dosbarthwyd gwybodaeth gan nad oedd yr holl breswylwyr ar-lein. Roedd gwaith hefyd ar y gweill gyda'r Gwasanaeth Tai i gynnig sesiynau galw heibio yng Nghanolfan Lles yr awdurdod lleol a byddai uchafswm incwm ar gyfer gofalwyr di-dâl yn cael ei ystyried yn y dyfodol.

CYTUNWYD i dderbyn Adroddiad Blynyddol y Tîm Gofalwyr a Chymorth Cymunedol.

Rhoddodd Duncan Hall, Swyddog Arweiniol Corfforaethol: Cyllid a Chaffael trosolwg o’r Gyllideb Refeniw Rheoladwy 24/24 - Perfformiad Ariannol - Chwarter 1 a gyflwynwyd i’r Cabinet ar 03.09.24. Roedd y broses o bennu Cyllideb 24/25 yn un heriol ac roedd yn cynnwys cymeradwyo tua 70 o gynigion i gwtogi’r Gyllideb a oedd yn dod i gyfanswm o tua £5.8m. Mae'r cynnydd wrth gyflawni'r gostyngiadau yma yn y gyllideb yn cael ei adolygu a'i fonitro gan y Grŵp Arweiniol ar ddiwedd pob mis. Ar ddiwedd chwarter 1, mae’r sefyllfa ariannol yn parhau’n heriol ac ar hyn o bryd, rhagwelir gorwariant o £101k yn y Gyllideb Refeniw ar gyfer y flwyddyn ariannol hon. Fodd bynnag, nid yw’r ffigwr hwn yn cynnwys y risgiau penodol sy’n bodoli o ran cyflawni arbedion yn ystod y flwyddyn.

Darparwyd trosolwg o'r pwysau / risgiau cost sylweddol. Ers ysgrifennu'r adroddiad, diweddarwyd Statws BRAG ar Ostyngiadau’r Gyllideb 24/25, gyda 21% o'r arbedion bellach wedi'u categoreiddio yn oren ac 8% yn goch, yn rhannol oherwydd penderfyniad gwleidyddol gan y Cabinet ar 03.09.24. Cyfeiriwyd at Berfformiad y Gyllideb – Y Pethau Cadarnhaol a Pherfformiad y Gyllideb – Y Sefyllfa o fewn Gwasanaethau fel y'u cyflwynwyd yn yr adroddiad.

Cafodd yr aelodau gyfle i ofyn cwestiynau a gafodd eu hateb Duncan Hall. Dyma'r prif bwyntiau a godwyd:

·       Nodwyd bod natur lleoli Plant y Tu allan i’r Sir yn amrywiol ac roedd rhai achosion yn fwy cymhleth nag eraill ac angen cefnogaeth arbenigol a fyddai’n arwain at gostau uwch. Cymeradwywyd pob lleoliad gan unigolyn ar lefel Uwch Swyddog.

·       Yn dilyn yr Etholiad Cyffredinol, nid oes unrhyw arwydd wedi’i roi hyd yma ynghylch dyfodol unrhyw gyllid i’r dyfodol, cyllid megis Cronfa Ffyniant Cyffredin y DU na’r Gronfa Ffyniant Bro. Gobeithio bydd eglurhad yn cael ei roi yn dilyn gosod Cyllideb yr hydref.

CYTUNWYD i nodi'r adroddiad.

Eglurodd y Cynghorydd Alun Williams fod yr adroddiadau chwarterol eu rhoi gerbron y Pwyllgor fel rhan o’r ystyriaeth barhaus o'r pwnc i sicrhau bod yr Awdurdod Lleol yn cyflawni ei ddyletswyddau fel y Rhiant Corfforaethol. Roedd yr adroddiad yn cynnwys safonau a’r targedau cenedlaethol a lleol a ddefnyddir i fesur y canlyniadau ar gyfer plant sy'n derbyn gofal a phlant sy'n gadael gofal adeg eu cyfarfod adolygu, ac mae'n cynnwys Dangosyddion Perfformiad Llywodraeth Cymru.

Ar sail y wybodaeth oedd ar gael a'r hyn a fynegwyd yn ystod y cyfarfod adolygu, roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol yn llunio barn broffesiynol ynghylch effeithiolrwydd Cynllun Gofal y plentyn/person ifanc o ran bodloni ei anghenion, a gall argymell newidiadau i’r Cynllun Gofal. Yn ystod y cyfarfod adolygu roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol yn ystyried a oedd angen cymorth ar y plentyn/person ifanc i nodi pobl berthnasol eraill i gael cyngor cyfreithiol/cymryd camau ar ei ran. Roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol o’r farn bod angen gweithredu ar gyfer 6 person ifanc yn ystod y cyfnod hwn. Yn ogystal, roedd y Swyddog Adolygu Annibynnol yn ystyried a oedd unrhyw dramgwydd yn erbyn hawliau dynol y plentyn/person ifanc ac, os oedd yna, gallai gyfeirio’r achos i CAFCASS Cymru. Ni chododd yr angen i wneud hynny mewn unrhyw gyfarfod adolygu yn ystod y cyfnod hwn. Aeth y Cynghorydd Alun Williams ymlaen i gyflwyno Crynodeb o'r Pwyntiau Allweddol a nodwyd ar dudalen 2 yr adroddiad.

CYTUNWYD i nodi cynnwys yr adroddiad a’r lefelau gweithgarwch gyda'r Awdurdod Lleol.

CYTUNWYD nodi cynnwys y Flaen Raglen Waith a gyflwynwyd, yn ddibynnol ar gynnwys y canlynol:

·       Diweddariad Cymunedau Oed-gyfeillgar

CYTUNWYD i gadarnhau cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 2 Medi 2024.

Materion sy’n codi: Dim.