Agenda a Chofnodion

Croesawodd y Cadeirydd bawb i’r cyfarfod. 

1.    Ymddiheurodd y Cynghorydd Ceris Jones a’r Cynghorydd Caryl Roberts am na fedrent ddod i’r cyfarfod.

2.    Ymddiheurodd y Cynghorydd Mathew Vaux am na fedrai ddod i’r cyfarfod.

3.    Dywedodd y Cynghorydd Marc Davies wrth y Pwyllgor y byddai’n gadael  am 12:15pm am ei fod yn cyflawni dyletswyddau eraill ar ran y Cyngor.

Dim

  Bu i’r Cadeirydd ddymuno Blwyddyn Newydd Dda i bawb.

Croesawyd y Cynghorydd Alun Williams, yr Aelod Cabinet ac Elizabeth Upcott, y Rheolwr Diogelu a Sicrwydd Ansawdd Corfforaethol i’r cyfarfod i gyflwyno’r adroddiad.

Dyma grynodeb o’r prif bwyntiau a gyflwynwyd: 

Ø  Roedd gostyngiad yn nifer yr atgyfeiriadau yr oedd angen eu danfon ymlaen i'w hystyried dan Weithdrefnau Amddiffyn Plant - o 274 yn Chwarter 1 i 263 yn Chwarter 2.

Derbyniwyd 610 o atgyfeiriadau yn Chwarter 2. Aeth 43.1% ymlaen i gamau Trafodaethau Strategaeth, aeth 13% ymlaen i gamau ymholiadau Adran 47 ac aeth 2.8% ymlaen i Gynhadledd Amddiffyn Plant Cychwynnol.

Ø  Roedd 23 o blant/pobl ifanc yn destun Cynhadledd Amddiffyn Plant Cychwynnol yn Chwarter 2 o'i gymharu â 31 yn Chwarter 1.

Ø  Yn Chwarter 2 roedd nifer y plant/ y bobl ifanc a gafodd eu rhoi ar y gofrestr yn 23.

Ø  Cynhaliwyd 15 o gynadleddau adolygu yn y chwarter hwn a chafodd 10 plentyn/person ifanc eu tynnu oddi ar y gofrestr.

Ø  Yr Heddlu oedd prif ffynhonnell yr atgyfeiriadau yn ystod y chwarter hwn. Bu gostyngiad yn nifer yr atgyfeiriadau a dderbyniwyd gan Addysg yn y chwarter hwn.

Ø  Cynhaliwyd 79 o Ymholiadau Adran 47 yn ystod y chwarter hwn, cynhaliwyd 67 ar y cyd â'r Heddlu a chynhaliwyd 12 gan y Gwasanaethau Cymdeithasol fel asiantaeth sengl.

Ø  Y prif gategori o gam-drin a arweiniodd at Ymholiad Adran 47 oedd cam-drin corfforol ac yna cam-drin / camfanteisio rhywiol. Mae hyn yn gyson â phatrwm y chwarteri blaenorol.

Ø  Cynhaliwyd 69.6% o'r Cynadleddau Amddiffyn Plant Cychwynnol o fewn yr amser, sy'n welliant bychan o’i gymharu â Chwarter 1 ond mae'n glir nad yw hyn yn cydymffurfio â’r amserlenni statudol o hyd. Mae’n ymddangos taw argaeledd gweithwyr proffesiynol oedd y prif resymau dros yr oedi cyn cynnal y cynadleddau, gyda'r angen i sicrhau bod gan y cyfarfodydd gworwm.

Ø  Cynhaliwyd 87% o'r Grwpiau Craidd o fewn yr amser.

Ø  Cynhaliwyd 90.9% o gyfarfodydd yr Adolygiadau Pryderon Proffesiynol o fewn yr amser.

Ø  O'r 46 o blant a oedd ar y Gofrestr Amddiffyn Plant ar ddiwedd Chwarter 2, y prif ffactorau risg oedd problemau iechyd meddwl y rhieni, rhieni’n gwahanu a cham-drin domestig.

Ø  Nododd 10 cynhadledd fod y rhieni yn bodloni'r meini prawf ar gyfer Prosiect Ysbrydoli Teuluoedd ac atgyfeiriwyd 5 o'r achosion hyn. Atgyfeiriwyd 1 achos hefyd i’r Rhaglen Cyflawnwyr Choices. O'r 5 achos a oedd yn weddill, nododd 4 fod angen ystyriaeth bellach ynghylch hyn ac nid oedd y rhiant yn ymgysylltu â’r broses yn yr achos arall.

Ø  O'r 46 o blant ar y gofrestr, roedd 20 ar y gofrestr oherwydd esgeulustod, 18 oherwydd cam-drin emosiynol/seicolegol, 3 oherwydd cam-drin/ecsbloetio rhywiol, 3 oherwydd esgeulustod a cham-drin corfforol a 2 oherwydd cam-drin corfforol.

Ø  O'r 10 plentyn a ddatgofrestrwyd yn ystod y chwarter, roedd 7 yn  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 36.

Croesawodd y Cadeirydd Rob Starr, y Rheolwr Ymchwil a Pherfformiad i’r cyfarfod i gyflwyno’r adroddiad am Broffil Perfformiad yr Awdurdod Lleol.

Bu i’r Cynghorydd Bryan Davies, Arweinydd y Cyngor, longyfarch yr Awdurdod am adroddiad cadarnhaol. Ar y cyfan, roedd gan Geredigion 13 o fesurau yn y chwartel uchaf, 12 yn y chwartel canol uchaf, 2 yn y chwarter canol isaf a 7 yn y chwartel isaf.

Roedd Data Cymru wedi datblygu teclyn data perfformiad newydd i gefnogi awdurdodau lleol i ddeall eu perfformiad cyffredinol yn well ac i gefnogi Asesiadau Perfformiad gan Banel a gychwynnodd ym mis Medi 2024.

Enw'r teclyn newydd yw Proffil Perfformiad Awdurdodau Lleol Cymru ac mae'n cynnwys detholiad o 34 o fesurau perfformiad allweddol ar draws 11 thema, ynghyd ag amrywiaeth o ddata cyd-destunol sy’n darparu’r cefndir. Dim ond ar ddangosfwrdd Power BI y mae’r proffil ar gael. Nid oes yna fersiwn bapur.

Un o’r prif ddefnyddiau a wneir o Broffil Perfformiad yr Awdurdodau Lleol yw cefnogi'r cymheiriaid sy'n ymgymryd ag Asesiadau Perfformiad gan Banel i ddeall sut mae'r Awdurdod Lleol yn perfformio ar hyn o bryd. Cafodd ei ddefnyddio gan y Panel fel rhan o’r Asesiad Perfformiad gan Banel a gynhaliwyd yng Ngheredigion rhwng 30 Medi a 3 Hydref.

Bydd y Proffil yn parhau i gael ei ddatblygu yn y dyfodol, felly bydd yr ystod o fesurau sydd wedi'u cynnwys a’r swyddogaethau sydd ynghlwm wrtho yn parhau i wella ymhellach.

Cafodd Proffil Perfformiad yr Awdurdodau Lleol ei ddiweddaru diwethaf ar 10 Medi ac roedd y canfyddiadau cyffredinol yn dangos y canlynol:

• Mae Ceredigion yn yr ail safle o ran  y nifer uchaf o fesurau perfformiad yn y chwartel uchaf. Mae 13 o’r 34 mesur yn y chwartel uchaf.

• Mae Ceredigion yn un o ddau awdurdod sydd â’r nifer uchaf o fesurau perfformiad yn y chwartel uchaf a’r chwartel canol uchaf sef 25 allan o 34.

• Mae 73.5% o fesurau Ceredigion yn y chwartel uchaf a’r chwartel canol uchaf.

67.6% yw ffigwr yr awdurdod sydd agosaf at Geredigion. (Mae cyfanswm y mesurau ar gyfer pob awdurdod lleol yn amrywio ychydig oherwydd mân wahaniaethau yn y gwasanaethau a ddarperir, er enghraifft, mae rhai awdurdodau wedi cadw eu stoc tai).

• Mae perfformiad Ceredigion hefyd wedi gwella o ran y 21 mesur (neu 65.6%) sydd yn y chwartel uchaf a’r chwartel canol uchaf o gymharu â’r canlyniadau blaenorol.

• Ar y cyfan, roedd gan Geredigion 13 o fesurau yn y chwartel uchaf, 12 yn y chwartel canol uchaf, 2 yn y chwartel canol isaf a 7 yn y chwartel isaf.

Er gwaethaf yr heriau sylweddol y mae Ceredigion yn eu hwynebu drwy fod yn un o'r awdurdodau a ariennir isaf, ynghyd â’r heriau sy’n deillio o fod â phoblogaeth wledig wasgaredig, mae'r canlyniadau hyn yn darparu tystiolaeth ddefnyddiol bod y Cyngor nid yn unig yn cyflawni ei  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 37.

Unwaith eto, bu i’r Cadeirydd groesawu Rob Starr, Rheolwr Ymchwil a Pherfformiad i’r cyfarfod i gyflwyno Canlyniadau Arolwg Cenedlaethol y Preswylwyr.

Dywedodd Arweinydd y Cyngor wrth y Pwyllgor fod 1,961 o ymatebion wedi dod i law. Roedd hyn yn cyfateb i 3.1% o boblogaeth Ceredigion sy’n 16 oed neu’n hŷn. Dywedodd ei bod yn destun siom fod nifer o breswylwyr yn anhapus â’r Awdurdod. Hefyd, dywedodd yr Arweinydd ei bod yn bosibl nad oedd rhai o’r preswylwyr wedi cael cysylltiad personol â’r Cyngor ond eu bod wedi darllen y straeon negyddol a gyhoeddir bob wythnos yn y Cyfryngau. Diolchodd yr Arweinydd i’r Staff am eu gwaith di-flino yn ystod pandemig Covid a Storm Darragh ac am wneud llawer iawn yn fwy na’r hyn yr oedd disgwyl iddynt ei wneud fel rhan o’u dyletswyddau o ddydd i ddydd.  

Hefyd, diolchodd y Cadeirydd, y Cynghorydd Evans, i Wasanaethau’r Cyngor am eu gwaith yn ystod y storm yn ddiweddar.

Menter newydd yw Arolwg Cenedlaethol y Preswylwyr a’r bwriad yw cefnogi awdurdodau lleol i fodloni eu gofynion ymgynghori. Mae'n rhan o’r gwaith y mae Rhaglen Gwella Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru yn ei wneud gyda Data Cymru.

Mae'r arolwg yn darparu methodoleg safonol a set safonol o gwestiynau ar gyfer cynnal arolygon ymhlith dinasyddion. I’r perwyl hynny, mae Data Cymru yn cynnal yr arolwg ar ran awdurdodau lleol ac mae’n darparu dangosfwrdd o'r canlyniadau i gynorthwyo â’r gwaith dadansoddi unwaith y bydd yr arolwg wedi cau. Mae hyn yn cynnwys gwaith meincnodi ar gyfer cymharu â chynghorau eraill. Nid oes cost i’r awdurdodau lleol gan fod y fenter hon yn cael ei darparu yn rhad ac am ddim. Mae’r manteision o fabwysiadu'r Arolwg Cenedlaethol Preswylwyr fel a ganlyn:

• Ceir methodoleg safonol a set safonol o gwestiynau

• Ceir dull gweithredu y mae pob un o’r 22 awdurdod lleol ledled Cymru wedi cytuno iddo

• Mae'r arolwg yn cael ei gynnal yn annibynnol gan Data Cymru

• Mae’n darparu data meincnodi ar gyfer cymharu ag awdurdodau lleol eraill.

Hyd yn hyn, mae 11 awdurdod lleol wedi mabwysiadu'r arolwg a rhagwelir y bydd mwy yn ymrwymo iddo yn ystod y misoedd nesaf. Cytunodd Ceredigion i fabwysiadu  Arolwg Cenedlaethol y Preswylwyr ar 17/4/2024 a chynhaliwyd yr arolwg cyntaf rhwng 1/8/2024 a 31/10/2024. Ceredigion oedd y cyngor cyntaf i gynnal Arolwg Cenedlaethol y Preswylwyr, felly does dim canlyniadau ar gael ar hyn o bryd ar gyfer eu cymharu â chynghorau eraill.

Derbyniwyd cyfanswm o 1,961 o ymatebion, sy’n llawer uwch nag Arolwg Rhanddeiliaid y flwyddyn flaenorol pan gafwyd 148 o ymatebion. Mae hyn yn cyfateb i 3.1% o boblogaeth Ceredigion sy'n 16 oed neu'n hŷn.

Fel y rhagwelwyd, derbyniwyd clystyrau o ymatebion o drefi Aberystwyth, Aberaeron a Chei Newydd, ond tipyn llai o ymatebion gan drigolion Aberteifi, Llanbedr Pont Steffan a de'r sir.

Cynhaliodd Data Cymru ymarfer gwirio  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 38.

Croesawyd Hazel Lloyd Lubran, Cadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, Diana Davies, Rheolwr Corfforaethol, a Timothy Bray, Rheolwr Partneriaethau ac Argyfyngau Sifil Posibl, i’r cyfarfod. Cyflwynodd Hazel Lloyd-Lubran, Cadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, yr adroddiad. 

O dan Adran 35 o’r Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, roedd yn ofynnol i’r Awdurdodau Lleol sicrhau bod gan eu Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu y pŵer i graffu ar benderfyniadau a wnaed, neu gamau eraill a gymerir, gan Fwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ardal yr Awdurdod Lleol wrth arfer ei swyddogaethau.

Dyma’r prif bwyntiau a godwyd fel rhan o’r drafodaeth:

·       Diolchwyd i CAVO am ddosbarthu’r grantiau i gynorthwyo â thlodi plant a mannau cynnes. Dywedodd Hazel Lloyd-Lubran fod CAVO yn hyn o beth yn gweithio’n agos iawn gyda Chyngor Sir Ceredigion.

·       Gofynnodd y Cadeirydd a oedd unrhyw gynnydd wedi’i wneud o ran gweithio gydag Awdurdodau eraill. Cadarnhawyd bod un cyfarfod llwyddiannus wedi’i gynnal hyd yma.

Yn dilyn trafodaeth, gofynnwyd i Aelodau’r Pwyllgor ystyried yr argymhelliad canlynol:

Argymhelliad:

Derbyn cofnodion drafft cyfarfod Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Ceredigion a gynhaliwyd ar 2 Rhagfyr 2024.

Rheswm dros y penderfyniad:

Y Pwyllgor Craffu hwn sy’n cadw golwg ar effeithiolrwydd cyffredinol y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus.

Cytunodd Aelodau’r Pwyllgor i dderbyn cofnodion drafft cyfarfod Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Ceredigion a gynhaliwyd ar 2 Rhagfyr 2024 a diolchodd y Cadeirydd i’r Swyddogion am eu gwaith caled parhaus.

Croesawyd Elin Prysor, y Swyddog Arweiniol Corfforaethol, i’r cyfarfod i gyflwyno Polisi Chwythu’r Chwiban. 

Dywedodd Elin Prysor wrth Aelodau’r Pwyllgor fod Polisi Chwythu’r Chwiban wedi’i adolygu a bod newidiadau wedi’u gwneud i sicrhau bod y polisi yn gyfredol.

Roedd y prif newidiadau fel a ganlyn:

• Y rhagymadrodd

• Beth yw chwythu’r chwiban?

• Mwy o fanylion am sut i godi pryder

• Cyfrinachedd

• Datgelu gwybodaeth y tu allan i’r Cyngor

• Diweddaru manylion cyswllt personau a chyrff penodedig

• Sut y bydd y Cyngor yn ymateb

• Diogelwch

Yn dilyn trafodaeth, nodwyd y canlynol:

·       Cadarnhawyd bod yr hyfforddiant ar gael i bob Aelod ar Cerinet.

·       Cadarnhaodd y Swyddog fod un atgyfeiriad yn parhau ac yn destun ymchwiliad.

Yn dilyn trafodaeth, gofynnwyd i Aelodau’r Pwyllgor ystyried yr argymhelliad canlynol:

ARGYMHELLIAD:

1. nodi cynnwys yr adroddiad, ac

2. argymell y polisi wedi’i ddiweddaru (Atodiad 1) i’w gymeradwyo gan y Cabinet.

RHESWM DROS YR ARGYMHELLIAD:

Er mwyn sicrhau bod Polisi Chwythu’r Chwiban a’r modiwl E-ddysgu yn gyfredol a’u bod yn parhau’n addas at y diben.

Cytunodd Aelodau’r Pwyllgor i argymell bod y Cabinet yn cymeradwyo Polisi Chwythu’r Chwiban sydd wedi’i ddiweddaru.

CYTUNWYD i gadarnhau bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor a gynhaliwyd ar 7 Tachwedd 2024 yn gywir. Nid oedd dim materion yn codi o’r cofnodion hynny. 

Bu i Gadeirydd, Is-gadeirydd neu Swyddog Trosolwg a Chraffu pob Pwyllgor ddarparu gwybodaeth yn eu tro am Flaenraglenni Gwaith eu Pwyllgorau. 

Yn dilyn trafodaeth, cytunwyd i ychwanegu’r canlynol at y Flaenraglen Waith:

·       Gweithwyr Asiantaeth a Recriwtio – Pwyllgor Cydlynu

Diolchodd y Cadeirydd i’r Aelodau am ddod i’r cyfarfod, i’r Swyddogion a’r Aelodau Cabinet am gyflwyno’r adroddiadau ac i’r cyfieithwyr, Lisa Evans a Dwynwen Jones am eu cymorth yn ystod y cyfarfod.